
Sen o zjednoczonej Europie nie ma żadnych widoków na realizację; z twardych jajek nie robi się omletu.
De Gaulle uważał, że narody (twarde jajka) z silnymi tożsamościami nie mogą być łatwo stopione w zjednoczoną Europę (omlet) z powodu oporu wobec utraty suwerenności.
Wypowiedź Charles'a De Gaulle'a: „Sen o zjednoczonej Europie nie ma żadnych widoków na realizację; z twardych jajek nie robi się omletu.”, jest niezwykle bogata w znaczenia filozoficzne i psychologiczne. De Gaulle, jako doświadczony polityk i strateg, rzuca światło na subtelne aspekty ludzkiej natury, historii oraz dynamiki władzy, które często kształtują postawy wobec wielkich projektów politycznych.
Filozoficznie, cytat ten dotyka kwestii realizmu politycznego versus idealizmu. „Sen o zjednoczonej Europie” reprezentuje tu wizję idealistyczną, dążenie do harmonii, jedności i przezwyciężenia historycznych podziałów. Jednak De Gaulle, z typową dla siebie pragmatyzmem, stawia jej twarde ograniczenia. Porównanie narodów do „twardych jajek” jest metaforą ich nieugiętych, ugruntowanych tożsamości, głęboko zakorzenionych interesów narodowych, suwerenności oraz często pokoleniowych resentymentów i traum. Omlet, symbolizujący nadrzędną, zintegrowaną całość, wymagałby rozbicia i wymieszania tych indywidualnych „jajek”, czyli utraty części, a być może nawet całej tożsamości narodowej. De Gaulle sugeruje, że to z natury rzeczy niemożliwe, ponieważ narody (jajka) nie poddadzą się tak łatwo zredukowaniu do wspólnej masy. To fundamentalna refleksja nad naturą państwa narodowego i jego oporem wobec utraty suwerenności.
Psychologicznie, mamy tu do czynienia z kilkoma warstwami analizy. Po pierwsze, to psychologia zbiorowej tożsamości i pamięci. Narody budowane są na wspólnych doświadczeniach, mitach, języku, kulturze i, co ważne, wspólnych cierpieniach i zwycięstwach. Te elementy tworzą silne poczucie „my” versus „oni”, które jest niezwykle trudne do rozmycia. Próba stworzenia uniwersalnej „europejskiej” tożsamości napotyka na opór wynikający z głęboko zakorzenionych wzorców lojalności i przynależności do własnego narodu. Z perspektywy psychologii społecznej, ludzie silnie identyfikują się z grupami, które dają im poczucie bezpieczeństwa, przynależności i znaczenia, a grupa narodowa jest jedną z najpotężniejszych.
Po drugie, cytat odzwierciedla psychologię władzy i kontroli. Liderzy narodowi i elity polityczne, działając w imieniu swoich państw, zazdrośnie strzegą swojej autonomii i zakresu decyzyjnego. Integracja, zwłaszcza w modelach federalnych, oznacza delegowanie części tej władzy na wyższy, ponadnarodowy szczebel. „Twarde jajka” symbolizują tu również tę niechęć do rezygnacji z suwerenności, a także obawy przed utratą wpływu i możliwości samodzielnego kształtowania polityki narodowej. To psychologia obrony status quo i lęk przed nieprzewidywalnymi konsekwencjami utraty kontroli.
Wreszcie, jest tu ukryta psychologia pragmatyzmu versus utopizmu. De Gaulle, jako realista, prawdopodobnie widział niebezpieczeństwo w budowaniu struktur politycznych na idealistycznych założeniach, które ignorują fundamentalne siły psychologiczne i historyczne. Wierzył, że prawdziwa jedność może powstać jedynie wtedy, gdy respektuje się i docenia odrębność poszczególnych elementów, zamiast próbować je ze sobą stapiać. To odzwierciedla jego głębokie zrozumienie ludzkiej natury i nieuchronności konfliktu interesów, nawet w dążeniu do wspólnego dobra. Cytat jest więc ostrzeżeniem przed naiwnością i brakiem zrozumienia dla siły, jaką posiadają narodowe suwerenności i tożsamości.