Bez Boga żadna myśl nie jest dobra.
Myśl pozbawiona racjonalności, cnoty i zgodności z uniwersalnym porządkiem (Logos) jest zwodnicza i bezwartościowa.
„Bez Boga żadna myśl nie jest dobra.”
Ten cytat Seneki, choć na pierwszy rzut oka zdaje się religijnym dogmatem, w psychologicznym i filozoficznym kontekście stoickim nabiera znacznie głębszego wymiaru. Dla Seneki, i szerzej, dla stoików, „Bóg” nie oznacza bynajmniej antropomorficznego bóstwa w rozumieniu monoteistycznych religii. Jest to raczej personifikacja Logosu – uniwersalnego rozumu, porządku kosmicznego, praw natury i wszechogarniającej racjonalności. W tym świetle, „bez Boga” oznacza „bez odwołania się do Rozumu”, „bez zgodności z Naturą”, „bez przyjęcia uniwersalnych zasad rządzących światem”.
Zatem, „żadna myśl nie jest dobra” oznacza, że myśl pozbawiona oparcia w racjonalnym zrozumieniu rzeczywistości, w zgodności z cnotą (czyli życiem zgodnym z Rozumem/Naturą), i w dążeniu do obiektywnego dobra, jest myślą zwodniczą, szkodliwą lub bezwartościową. Psychologicznie, Seneka wskazuje na fundamentalną rolę perspektywy i ramy odniesienia w procesie myślenia. Myśl, która powstaje w oparciu o emocje, krótkowzroczne pragnienia, egoistyczne pobudki czy zniekształcenia poznawcze, nie jest w stanie prowadzić do prawdziwej mądrości, szczęścia czy etycznej postawy. Jest to echo stoickiego nacisku na kontemplację i racjonalne osądzanie zewnętrznych wydarzeń (prohairesis). Dobra myśl to ta, która jest zgodna z cnotą – sprawiedliwością, mądrością, odwagą i umiarkowaniem, a te cnoty są manifestacją Logosu w ludzkim działaniu.
Współczesna psychologia poznawcza mogłaby to interpretować jako potrzebę refleksyjności i krytycznego myślenia. Myśl „dobra” to taka, która jest uzasadniona, rzetelna i prowadząca do konstruktywnych wniosków. Bez „Boga” – czyli bez tej uniwersalnej ramy odniesienia, bez dążenia do obiektywnej prawdy i dobra – nasze myśli staczają się w subiektywizm, iluzje i egoizm, prowadząc do cierpienia i niezgodności z naszą naturą jako istot myślących.