Dla ludzi naprawdę wielkich nie ma większej radości od tej, gdy drugim mogą sprawić radość.
Największa radość dla dojrzałych, samoaktualizujących się ludzi to dawanie, aktywujące ośrodki nagrody i nadające życiu głęboki sens.
Emocjonalne Rezonanse Wielkoduszności: Filozoficzno-Psychologiczne Spojrzenie na Radość Dawania
Cytat Wilhelma Kepplera, „Dla ludzi naprawdę wielkich nie ma większej radości od tej, gdy drugim mogą sprawić radość”, dotyka fundamentalnych aspektów ludzkiej psychiki i filozofii bycia. Nie jest to jedynie sentencja moralna, lecz głęboka obserwacja mechanizmów powstawania szczęścia i satysfakcji, szczególnie widoczna u jednostek określanych jako „wielkie”.
W psychologii pozytywnej, która bada czynniki wpływające na dobre samopoczucie i rozkwit człowieka, akt dawania i prosocjalne zachowania są wielokrotnie wskazywane jako silne generatory pozytywnych emocji. Kiedy pomagamy innym, aktywujemy w mózgu ośrodki nagrody – te same, które są zaangażowane w odczuwanie przyjemności z jedzenia, seksu czy zdobywania. Wydzielane są neuroprzekaźniki takie jak dopamina, oksytocyna i serotonina, które bezpośrednio przyczyniają się do poczucia szczęścia, zadowolenia i wzmocnienia więzi społecznych. To jest czysta, biologiczna podstawa radości z dawania.
Jednakże Keppler mówi o ludziach „naprawdę wielkich”. Kto to taki? Z psychologicznego punktu widzenia, to jednostki, które osiągnęły pewien poziom samoaktualizacji, jak opisał to Abraham Maslow. Ich podstawowe potrzeby – fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, szacunku – są w dużej mierze zaspokojone. Wtedy pojawia się przestrzeń na potrzeby wyższego rzędu, takie jak transcendencja, rozwój osobisty i właśnie realizowanie się poprzez dawanie. Dla nich egoistyczne dążenia tracą na znaczeniu, a w centrum ich wszechświata staje się dobro innych. To nie jest heroiczne poświęcenie, ale raczej autentyczne odnalezienie własnego sensu i spełnienia w interakcji z otoczeniem.
Filozoficznie, cytat ten odnosi się do koncepcji Eudajmonii, czyli flourishing – kwitnięcia, prawdziwego, głębokiego szczęścia rozumianego nie jako chwilowa przyjemność, ale jako satysfakcja wynikająca z życia zgodnego z wartościami i potencjałem. Eudajmoniczne szczęście często wiąże się z działaniem na rzecz wspólnoty, z poczuciem celu wykraczającego poza jednostkę. Dla „ludzi naprawdę wielkich” to dawanie radości innym staje się właśnie tym celem transcendentnym, który nadaje sens ich istnieniu.
Kontekstem tego cytatu jest prawdopodobnie postrzeganie przez Kepplera pewnego rodzaju mądrości dojrzałej. W miarę dojrzewania psychologicznego i emocjonalnego, wielu ludzi odkrywa, że materialne dobra i osobiste sukcesy, choć ważne, nie przynoszą takiej głębokiej i trwałej radości jak pozytywny wpływ na życie innych. Człowiek „wielki” w tym kontekście to niekoniecznie bogacz czy znana osoba, ale ktoś, kto posiadł wewnętrzną mądrość pozwalającą mu odnaleźć źródło szczęścia w altruizmie i empatii. To zdolność do wyjścia poza własne ja i odnalezienia satysfakcji w rezonansie z radością, którą sami wywołaliśmy w drugim człowieku.