Życie to podróż, a nie dom.
Życie to dynamiczny proces ciągłego rozwoju i odkrywania, nie stały punkt docelowy. Otwartość na zmiany jest kluczem do pełni.
Życie jako dynamiczna podróż ku spełnieniu: Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Cytatem Feliksa Feldheima
Cytat Feliksa Feldheima, „Życie to podróż, a nie dom”, stanowi nie tylko poetycką metaforę, ale także głębokie stwierdzenie filozoficzno-psychologiczne, które wnika w samą istotę ludzkiego doświadczenia. W swej lapidarnej formie kryje on zaproszenie do rewizji naszych fundamentalnych założeń na temat istnienia, celu i sensu życia.
Pierwszym, najbardziej oczywistym znaczeniem tej sentencji jest podkreślenie dynamiki i zmienności egzystencji. Dom, w tradycyjnym ujęciu, symbolizuje stałość, bezpieczeństwo, zakorzenienie, a często także stagnację. Jest miejscem, do którego się wraca, gdzie panuje porządek i przewidywalność. Postrzeganie życia jako domu sugerowałoby zatem dążenie do osiągnięcia pewnego stałego stanu, punktu docelowego, na którym można by spocząć. Feldheim jednak, odrzucając tę wizję, sugeruje, że życie nie jest statycznym bytem, który można osiągnąć i w nim zamieszkać. Jest ono raczej nieustannym ruchem, procesem stawania się, ciągłym przekraczaniem siebie. Odzwierciedla to fundamentalne założenie wielu nurtów psychologii humanistycznej i egzystencjalnej, które akcentują, że człowiek jest istotą w procesie, nieustannie dążącą do samorealizacji i rozwoju. Nie ma jednego, ostatecznego stanu, „ukończonego” Ja, do którego dążymy; zamiast tego, proces wzrostu i adaptacji trwa przez całe życie.
Z punktu widzenia psychologii rozwojowej, cytat ten podkreśla znaczenie etapów życia, wyzwań i transformacji. Każdy etap to nowy odcinek podróży, niosący ze sobą unikatowe doświadczenia, lekcje i możliwości. Zakotwiczenie się w idei „domu” mogłoby prowadzić do lęku przed zmianą, oporu wobec rozwoju i niezdolności do adaptacji. Podróż natomiast implikuje otwartość na nowe doświadczenia, ciekawość i gotowość do opuszczenia strefy komfortu. Psychologicznie, jest to kluczowe dla zdrowia psychicznego i odporności. Osoby, które postrzegają życie jako podróż, są często bardziej elastyczne, potrafią radzić sobie z niepewnością i czerpać z niej naukę, zamiast być przez nią paraliżowane.
Kolejnym ważnym aspektem jest kwestia celowości i sensu. Jeśli życie jest domem, celem może być jego urządzenie, osiągnięcie materialnego czy społecznego statusu, który zapewni poczucie bezpieczeństwa. Jeśli jednak jest podróżą, celem staje się samo doświadczanie, odkrywanie, uczenie się. To nie dotarcie do konkretnego punktu, ale sam proces drogi nadaje sens. W kontekście logoterapii Viktora Frankla, można by powiedzieć, że sens życia nie jest czymś, co się znajduje, ale czymś, co się tworzy w trakcie podróży, poprzez podejmowane wybory, postawy i wartości. Podróż wymaga zaangażowania, obecności i świadomego uczestnictwa.
Wreszcie, cytat Feldheima może być interpretowany jako wezwanie do przyjęcia niepewności i ulotności życia. Podróż to nieustanne przemieszczanie się, zmiana krajobrazów, poznawanie nowych ludzi i kultur. Nie ma w niej miejsca na absolutną kontrolę czy zaplanowanie każdej minuty. Ta lekcja jest szczególnie istotna w obliczu współczesnych wyzwań, gdzie wiele osób doświadcza lęku przed nieznanym. Przyjęcie, że życie jest podróżą, może pomóc w redukcji tego lęku, zachęcając do zaufania procesowi i cieszenia się drogą, niezależnie od jej kierunku czy celu. To zaproszenie do życia „tu i teraz”, do pełnego doświadczania każdego momentu, zamiast nieustannej pogoni za przyszłymi, wyidealizowanymi „domami”. W ten sposób, deklaracja Feldheima staje się fundamentem dla autentycznego, dynamicznego i pełnego sensu życia.