Bolesne problemy swego życia tworzy człowiek najczęściej wewnątrz siebie, tworzy wówczas, gdy szuka kompromisów, gdy usiłuje pogodzić to, czego pogodzić się nie da.
Bolesne problemy rodzą się z prób pogodzenia sprzecznych pragnień i wartości; to iluzoryczne kompromisy rodzą wewnętrzny ból i konflikt.
Głębokie Zgłębianie Słów Tadeusza Olszańskiego: Wewnętrzny Konflikt i Iluzja Kompromisu
Słowa Tadeusza Olszańskiego, że „Bolesne problemy swego życia tworzy człowiek najczęściej wewnątrz siebie, tworzy wówczas, gdy szuka kompromisów, gdy usiłuje pogodzić to, czego pogodzić się nie da”, trafiają w samo sedno ludzkiego doświadczenia, oferując zarówno filozoficzną refleksję, jak i głęboki wgląd psychologiczny. Rozumiemy je jako ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami wewnętrznej walki, która wynika z prób zintegrowania przeciwstawnych wartości, pragnień czy przekonań, które są ze swojej natury – antytetyczne.
Filozoficznie, cytat ten wskazuje na problem epistemologiczny i ontologiczny – poznania i istnienia. Człowiek jako istota racjonalna i emocjonalna dąży do spójności i harmonii w swoim wewnętrznym świecie. Gdy napotyka na sprzeczności, które wydają się nierozwiązywalne, jego umysł, w zamiarze zachowania integralności, często ucieka się do prób syntezy tego, co niezgodne. To może wynikać z lęku przed wyborem, z obawy przed utratą jednej z opcji, czy też z idealistycznego przekonania, że każdą sprzeczność da się zniwelować. Olszański sugeruje, że istnieją fundamentalne sprzeczności w życiu, które nie poddają się racjonalizacji ani uproszczeniu, a próba ich pogodzenia jest niczym innym jak intelektualnym i emocjonalnym samookłamywaniem.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Psychologicznie, to zdanie prowadzi nas do sedna ludzkiej psychopatologii i źródła cierpienia. Stawianie sobie za cel połączenia tego, co niezgadzające się, prowadzi do chronicznego konfliktu wewnętrznego. Może to przybierać formę dysonansu poznawczego, gdy nasze przekonania są sprzeczne z naszymi działaniami, lub gdy dwie silne, lecz wzajemnie wykluczające się potrzeby, walczą o dominację. Na przykład, osoba pragnąca głębokiej niezależności, lecz jednocześnie obawiająca się samotności, może tworzyć w sobie bolesne konflikty, próbując jednocześnie spełnić obie te sprzeczne potrzeby w pełnym zakresie.
Próby „kompromisu” w takich sytuacjach nie prowadzą do ulgi, lecz do paraliżu decyzyjnego, chronicznego stresu, poczucia winy i frustracji. Zamiast klarownego podążania jedną drogą, osoba tkwi w zawieszeniu, nieustannie przeżywając wewnętrzną walkę. To, co powinno doprowadzić do rozwiązania, staje się źródłem ciągłego bólu. W kontekście terapeutycznym, praca z takim pacjentem często polega na uświadomieniu mu, że pewne wybory wymagają pożegnania się z jedną z opcji, a prawdziwy pokój wewnętrzny osiąga się nie przez iluzoryczne połączenie sprzeczności, ale przez świadomą akceptację i czasem rezygnację z niemożliwego do pogodzenia. Olszański wskazuje, że dojrzałość polega na rozróżnianiu tego, co można pogodzić, od tego, co wymaga jasnego wyboru i poniesienia konsekwencji tego wyboru.