Człowiek mądry posiada przewagę nad innymi nie tyle w wybieraniu rzeczy dobrych, co w unikaniu rzeczy złych.
Mądrość to unikanie cierpienia i zła, co jest stabilniejsze niż pogoń za dobrami, chroniąc przed frustracją i budując spokój.
Cytat Hegezjasza, „Człowiek mądry posiada przewagę nad innymi nie tyle w wybieraniu rzeczy dobrych, co w unikaniu rzeczy złych”, trafia w sedno głębokiej prawdy o ludzkiej kondycji i psychice.
Filozoficznie, można go interpretować przez pryzmat wielu szkół. W kontekście stoicyzmu, mądrość nie polega na dążeniu do nadmiernych przyjemności czy dóbr zewnętrznych, które są poza naszą kontrolą, lecz na unikaniu cierpienia i zła, które często wynika z naszych wewnętrznych błędów i niewłaściwych osądów. Mądry człowiek, świadomy efemeryczności zysków i nieuchronności strat, koncentruje się na tym, co może kontrolować – swoich reakcjach wewnętrznych i wyborach. Wybieranie „rzeczy dobrych” może być kuszące, lecz często prowadzi do rozczarowań, jeśli owe dobra są ulotne lub zależne od czynników zewnętrznych. Unikanie „rzeczy złych” to znacznie bardziej stabilna strategia, prowadząca do osiągnięcia wewnętrznego spokoju i harmonii.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Z perspektywy psychologicznej, cytat ten rzuca światło na mechanizmy radzenia sobie i profilaktyki. Ludzki mózg jest genetycznie predysponowany do unikania zagrożeń (system behawioralnego hamowania – BIS), co jest ewolucyjnie starszym i często silniejszym mechanizmem niż dążenie do nagród (system aktywacji behawioralnej – BAS). Mądrość, w tym kontekście, polega na świadomym wykorzystaniu tej predykcji. Unikanie złych nawyków, toksycznych relacji, czy autodestrukcyjnych zachowań, jest często bardziej skuteczne w budowaniu trwałego dobrostanu niż nieustanne poszukiwanie „szczęścia” w krótkotrwałych impulsach.
Hegezjasz, znany z pesymistycznych i hedonistycznych, a zarazem ascetycznych poglądów, rozumiał, że życie jest pełne cierpienia. W jego perspektywie, prawdziwa przewaga nie leży w iluzorycznej pogoni za radością, lecz w minimalizowaniu bólu i rozczarowań, co ostatecznie prowadzi do swoistego rodzaju spokoju, zbliżonego do stanu ataraksji. To podejście, choć może wydawać się defetystyczne, jest w rzeczywistości niezwykle pragmatyczne i efektywne w kontekście psychiki ludzkiej, która znacznie gorzej radzi sobie ze stratami niż z brakiem zysków (efekt awersji do strat). Mądrość tutaj polega na premedytacji malorum – przewidywaniu i unikaniu potencjalnych nieszczęść, zamiast ślepego dążenia do niepewnych korzyści.