Człowiek przyzwyczaiłby się nawet do śmierci, gdyby umierał kilka razy.
Cytat Karola Bunscha, iż „Człowiek przyzwyczaiłby się nawet do śmierci, gdyby umierał kilka razy”, choć na pierwszy rzut oka paradoksalny, dotyka fundamentalnych aspektów ludzkiej psychiki i filozofii bytu. Możemy go interpretować jako komentarz do złożonej relacji między człowiekiem a doświadczeniem granicznym, jakim jest śmierć, oraz jako odzwierciedlenie mechanizmów adaptacji psychicznej.
Z perspektywy psychologicznej, cytat ten odnosi się do naszej niesamowitej zdolności do habituacji i adaptacji. Człowiek jako istota adaptacyjna potrafi przystosować się do niemal każdych warunków, nawet tych najbardziej drastycznych. Proces habituacji polega na stopniowym spadku reakcji psychologicznych i fizjologicznych na powtarzający się bodziec. Śmierć jawi się jako bodziec absolutnie unikalny i ostateczny, stąd zazwyczaj budzi strach, lęk egzystencjalny i poczucie utraty. Jednakże, gdyby, zgodnie z hipotezą Bunscha, śmierć stała się doświadczeniem powtarzalnym, jej przerażający aspekt prawdopodobnie uległby znacznemu osłabieniu.
Pierwsze doświadczenie śmierci byłoby zapewne traumatyczne, przytłaczające i budzące paniczny strach. Niemniej jednak, każde kolejne „umieranie” stopniowo redukowałoby siłę emocjonalnej i poznawczej reakcji. Ludzki umysł dąży do homeostazy psychologicznej, a stała konfrontacja z tak intensywnym bodźcem musiałaby prowadzić do jego „oswojenia”. Mogłoby to objawiać się poprzez szereg mechanizmów obronnych, takich jak zaprzeczenie, racjonalizacja, a w końcu – przyjęcie śmierci jako integralnej, a nawet rutynowej części egzystencji.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Filozoficznie, cytat Bunscha stawia pytania o naturę ludzkiej świadomości, lęk przed nieznanym i rolę skończoności w nadawaniu sensu życiu. Lęk przed śmiercią jest często lękiem przed niepowtarzalnością, przed utratą tożsamości i przed pustką po istnieniu. Gdyby śmierć stała się procesem cyklicznym, utraciłaby swój status ostateczności. Zamiast końca, stałaby się kolejnym etapem, rodzajem transformacji. To z kolei mogłoby gruntownie zmienić systemy wartości, znaczenie życia i cele ludzkiej egzystencji. Pojęcie “sensu życia” mogłoby ulec diametralnej zmianie, ponieważ to właśnie perspektywa skończoności nadaje mu pilności i unikalnego charakteru. Człowiek, który umierałby wiele razy, mógłby stracić poczucie wyjątkowości każdej chwili, a co za tym idzie – także motywację do maksymalnego wykorzystania życia.