Człowiek, który pierwszy cisnął obelgę zamiast kamienia był twórcą cywilizacji.
Zastąpienie fizycznej agresji słowem, obelgą, symbolizowało początek cywilizacji, sublimując popędy i tworząc podstawy społeczne.
Cytat Freuda: „Człowiek, który pierwszy cisnął obelgę zamiast kamienia był twórcą cywilizacji”, to głęboka introspekcja w ewolucję ludzkiej psychiki i społeczeństwa. Z perspektywy psychoanalitycznej, Freud odnosi się do fundamentalnej zmiany w sposobie, w jaki ludzie zaczęli radzić sobie z agresją i frustracją.
Przede wszystkim, rzucenie kamieniem symbolizuje pierwotną, instynktowną reakcję na konflikt – czystą, fizyczną agresję, napędzaną popędami życia i śmierci (Eros i Tanatos). Jest to manifestacja surowej energii, nie modulowanej przez mechanizmy obronne czy społeczne normy. Ten „pierwszy człowiek”, o którym mówi Freud, dokonał nie lada rewolucji wewnętrznej. Zamiast poddać się impulsowi fizycznego ataku, zastosował słowo – obelgę.
Użycie słowa, nawet jeśli jest ono nacechowane agresją, stanowi jakościową zmianę. Oznacza to, że człowiek potrafił już dokonać internalizacji konfliktu, przesunąć go z areny czystej fizyczności na poziom symboliczny. Obelga jest formą przemocy werbalnej, która, choć nadal bolesna, to jednak nie prowadzi bezpośrednio do fizycznych ran czy śmierci. Jest to pierwszy krok w procesie sublimacji – mechanizmu obronnego, w którym nieakceptowalne popędy są przekształcane w społecznie akceptowalne formy.
Przejście od kamienia do obelgi świadczy również o rozwoju funkcji ego oraz wzmocnieniu siły psychicznej jednostki. Ego, jako mediator między popędami id a wymaganiami rzeczywistości, nauczyło się opóźniać gratyfikację (fizyczny atak) i zastępować ją inną formą ekspresji. To wymagało umiejętności symbolizacji, czyli nadawania znaczeń słowom i rozumienia ich konsekwencji.
Z punktu widzenia cywilizacji, to właśnie ten moment – gdy jednostka nauczyła się kontrolować swoje pierwotne impulsy i wyrażać je w formie symbolicznej – stał się fundamentem.
Bo czym jest cywilizacja, jeśli nie zbiorem zasad i norm, które ograniczają pierwotną agresję i kanalizują ją w konstruktywne, lub przynajmniej mniej destrukcyjne, formy? Debata, prawo, sztuka, a nawet wojna to w pewnym sensie rozwinięte formy pierwotnej obelgi. Odsuwając konieczność fizycznej konfrontacji, ten pierwszy człowiek otworzył drogę do budowania struktur społecznych, które mogłyby opierać się na czymś więcej niż tylko na prawie silniejszego. Obelga, choć negatywna, jest zatem pierwszym aktem negocjacji i symbolicznym uznaniem istnienia Innego, z którym można wejść w interakcję inną niż totalna anihilacja.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!