PositiveLife

„Każda prawda ma dwie strony: moją i twoją.” Iasona Evangelu to niezwykle trafne spostrzeżenie, które wnika w samą istotę ludzkiego doświadczenia poznawczego i społecznego. Z perspektywy psychologii, cytat ten dotyka fundamentalnych zagadnień związanych z percepcją, konstrukcją rzeczywistości, empatią i naturą konfliktu.

Percepcja jako proces subiektywny

Człowiek nie jest biernym obserwatorem świata. Nasze mózgi nie rejestrują obiektywnej „prawdy” w sposób mechaniczny. Zamiast tego, aktywnie konstruujemy rzeczywistość na podstawie przetworzonych danych sensorycznych, ale także naszych wcześniejszych doświadczeń, wspomnień, przekonań, oczekiwań, a nawet nastroju. To, co Evangelu nazywa „moją” stroną prawdy, to właśnie ta subiektywna, wewnętrzna mapa świata. Jest ona niepowtarzalna dla każdego indywiduum, kształtowana przez unikalny zbiór czynników biopsychospołecznych. Gdy dwie osoby obserwują to samo zdarzenie, „prawda” dla każdej z nich będzie się różnić, ponieważ ich perspektywy, filtry poznawcze i interpretacje są odmienne.

Prawda jako intersubiektywna konstrukcja

Cytat podkreśla, że obok „mojej” prawdy zawsze istnieje „twoja” prawda. Oznacza to, że żadna jednostkowa perspektywa nie jest kompletna ani absolutna. Prawda, zwłaszcza w kontekście społecznym, nie jest monolitem, lecz dynamiczną mozaiką subiektywnych interpretacji. Zrozumienie, że inni również posiadają swoją „prawdę”, jest kluczowe dla empatii i efektywnej komunikacji. Ignorowanie tej drugiej strony prowadzi do myślenia czarno-białego, dogmatyzmu i alienacji. W relacjach międzyludzkich konflikty często wynikają nie z intencjonalnej złośliwości, lecz z niezrozumienia lub niedostrzeżenia „mojej” i „twojej” perspektywy danej sytuacji.

Implikacje psychologiczne

• Empatia i Teoria Umysłu: Cytat promuje rozwój empatii, czyli zdolności do wczuwania się w położenie drugiej osoby i rozumienia jej wewnętrznych stanów mentalnych. Jest to podstawowy element teorii umysłu – zdolności przypisywania stanów mentalnych (myśli, przekonań, pragnień, intencji) sobie i innym, co jest fundamentalne dla interakcji społecznych.
• Elastyczność Poznawcza: Rozumienie, że istnieją różne „prawdy”, promuje elastyczność poznawczą – zdolność do zmiany perspektywy, adaptacji do nowych informacji i otwarcia na odmienne punkty widzenia. Jest to przeciwieństwo sztywności poznawczej i uprzedzeń.
• Radzenie sobie z konfliktem: W obliczu konfliktu cytat Iasona Evangelu przypomina, że aby znaleźć rozwiązanie, należy najpierw uznać i zrozumieć obydwie „prawdy” zaangażowanych stron. Nie chodzi o to, by ustalić, „kto ma rację”, ale by zrozumieć, „co jest prawdą” dla każdej osoby.
• Samopoznanie i rozwój osobisty: Uznając, że nasza własna „prawda” jest jedynie jedną z wielu, możemy poddać w wątpliwość nasze własne przekonania, co prowadzi do głębszego samopoznania i rozwoju. Pozwala to na uniknięcie pułapki narcyzmu poznawczego, gdzie własna perspektywa jest uznawana za jedyną słuszną.

Podsumowując, cytat Evangelu to potężne przypomnienie o subiektywnej naturze percepcji i intersubiektywnym charakterze rzeczywistości społecznej. Podkreśla on znaczenie otwartości umysłu, empatii i dialogu w budowaniu zrozumienia i harmonii, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym.