Łatwiej kochać kogoś, do kogo nigdy nie można dotrzeć, niż człowieka, od którego nie można się uwolnić.
Łatwiej idealizować nieosiągalną miłość, niż zmagać się z uwięzieniem w toksycznym związku, z którego nie można się uwolnić.
Cytat Josteina Gaardera, na pierwszy rzut oka paradoksalny, dotyka głębokich mechanizmów ludzkiej psychiki i relacji międzyludzkich, czerpiąc z filozofii miłości, wolności i cierpienia.
Łatwiej kochać kogoś, do kogo nigdy nie można dotrzeć...
Ta część cytatu odnosi się do miłości idealizowanej, platonicznej. Kiedy kochamy kogoś nieosiągalnego – czy to postać fikcyjną, celebrytę, czy osobę, której nigdy nie spotkaliśmy lub która jest poza naszym zasięgiem z uwagi na okoliczności – tworzymy w umyśle idealny obraz. Ten obraz jest wolny od niedoskonałości codziennego obcowania, od rozczarowań, konfliktów i prozy życia. To miłość, która żywi się fantazją i projekcją własnych pragnień. Psychologicznie, taka miłość jest bezpieczna. Nie wymaga zaangażowania, kompromisu, ani konfrontacji z własnymi czy cudzymi słabościami. Daje poczucie posiadania silnych uczuć, które jednocześnie nie narażają nas na ryzyko odrzucenia, zerwania, czy bólu realnego związku. Umożliwia ucieczkę od rzeczywistości, dostarczając silnych emocjonalnych przeżyć bez ponoszenia konsekwencji. W kontekście filozofii egzystencjalnej, można by to interpretować jako dążenie do transcendencji, ku temu, co nieosiągalne, a przez to w pewien sposób doskonałe i wieczne w naszej wyobraźni. To idealizacja, która chroni nas przed obiektywną rzeczywistością i jej wyzwaniem.
...niż człowieka, od którego nie można się uwolnić.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Druga część cytatu, o wiele bardziej bolesna i złożona, mówi o relacji, w której miłość przekształciła się w uwięzienie.
„Nie można się uwolnić” sugeruje tutaj nie tylko fizyczną, ale przede wszystkim emocjonalną i psychiczną zależność.
Może to być relacja toksyczna, uzależniająca, współuzależniająca, w której pomimo cierpienia i pragnienia odejścia, brakuje siły lub możliwości zerwania więzi. Taka sytuacja często prowadzi do wyczerpania psychicznego, utraty poczucia własnej wartości i tożsamości. Miłość, która wiąże nas w ten sposób, przestaje być źródłem szczęścia i staje się obciążeniem. To rodzaj paradoksalnego cierpienia, gdzie pomimo nieszczęścia, siła nawyku, lęk przed samotnością, poczucie winy, czy zmanipulowanie, utrzymują nas w patologicznej więzi. Filozoficznie, jest to zaprzeczenie wolności jednostki, uwięzienie w okowach innej osoby, która symbolizuje nasz własny wewnętrzny konflikt i niemoc bycia autonomicznym. Psychologicznie, wiąże się to często z traumą, niską samooceną, brakiem asertywności lub głęboką potrzebą bycia kochanym (nawet za cenę cierpienia). Jest to miłość, która staje się ciężarem, krępującym kajdanem, od którego pragniemy, ale nie potrafimy się uwolnić.
Podsumowując, cytat Gaardera przeciwstawia sobie dwa oblicza miłości – idealizowaną fantazję, która zabezpiecza nas przed bólem, a jednocześnie nie wymaga od nas niczego poza marzeniami, z trudną i bolesną rzeczywistością relacji, w której miłość staje się źródłem niewoli i cierpienia, z którego trudno jest się wyrwać. To głęboka refleksja nad paradoksem ludzkiego pragnienia miłości i wolności.