Najlepszy sposób, by przewidzieć przyszłość, to tworzyć ją.
Najlepszym sposobem na przewidzenie przyszłości jest aktywne jej tworzenie poprzez działanie i decyzje.
Filozoficzno-Psychologiczna Głebia Tworzenia Przyszłości
Cytat Alana Kaya, „Najlepszy sposób, by przewidzieć przyszłość, to tworzyć ją”, jest esencją proaktywnego podejścia do życia, które ma głębokie korzenie zarówno w filozofii egzystencjalnej, jak i w psychologii poznawczo-behawioralnej. Tradycyjnie, ludzkość zawsze dążyła do przewidywania przyszłości, czy to poprzez wróżby, astrologię, czy skomplikowane modele statystyczne. Ta tendencja ma swoje uzasadnienie w pierwotnej potrzebie bezpieczeństwa i kontroli. Przewidywanie, nawet iluzoryczne, dawało poczucie zmniejszenia niepewności i lęku przed nieznanym.
Jednak Kay odwraca tę perspektywę o 180 stopni. Sugeruje, że zamiast biernie czekać na to, co nadejdzie, lub próbować rozszyfrować skomplikowany kod przyszłych wydarzeń, powinniśmy aktywnie kształtować nasz świat. Psychologicznie, to przekonanie jest wyzwalające. Przesuwa locus kontroli z zewnętrznych, niezależnych sił na wewnętrzną sprawczość i agencję jednostki. Kiedy uznajemy, że mamy wpływ na tworzenie naszej rzeczywistości, zyskujemy poczucie mocy i odpowiedzialności. To prowadzi do zmniejszenia poczucia bezradności, frustracji i fatalizmu, które często towarzyszą biernym postawom wobec życia.
Z perspektywy psychologii poznawczej, tworzenie przyszłości wiąże się z planowaniem, podejmowaniem decyzji, realizacją celów i uczeniem się na błędach. Nie jest to jedynie abstrakcyjne myślenie, ale konkretne działanie. Każda podjęta decyzja, każda zainicjowana aktywność, każda nauka z przeszłego doświadczenia to cegiełka dokładana do konstrukcji naszej przyszłości. W ten sposób, paradoksalnie, im więcej działamy i tworzymy, tym bardziej „przewidujemy” przyszłość, ponieważ to my nadajemy jej kształt i kierunek. Jest to akt autokreacji, transformacji potencjalności w rzeczywistość, gdzie każdy z nas jest zarówno malarzem, jak i płótnem.
Zrozumienie tego cytatu oznacza przejście od roli obserwatora do roli architekta własnego życia, co jest kluczowe dla zdrowia psychicznego i poczucia spełnienia. To aktywne, zamiast pasywnego, podejście do życia.