Poligamia – o wiele poetyczniej jest ożenić się z jedną i kochać wiele kobiet.
Wilde: monogamia formą, miłość rozciągnięta na wielu znaczy bogactwo ducha, nie promiskuityzm. To pogłębienie rozumienia serca, nie rezygnacja z wierności.
Citat Oscara Wilde'a, „Poligamia – o wiele poetyczniej jest ożenić się z jedną i kochać wiele kobiet.”, na pierwszy rzut oka wydaje się paradoksalny, a nawet prowokacyjny. W rzeczywistości jest to jednak głęboka refleksja nad naturą miłości, wierności, a także ludzkiego pragnienia wolności i różnorodności w ramach przyjętych norm społecznych. Psychologicznie, Wilde nie aprobuje tu bynajmniej bezkrytycznego promiskuityzmu. Wręcz przeciwnie, zwraca uwagę na złożoność ludzkiego serca i umysłu, które potrafią wykraczać poza sztywne ramy definicji.
Kontekst i znaczenie psychologiczne
Wiktoriańska Anglia, w której żył Wilde, była epoką sztywnych norm moralnych i społecznych. Poligamia była nie do pomyślenia, a monogamia stanowiła fundament małżeństwa. Tymczasem Wilde, znany ze swojej nonkonformistycznej postawy i intelektualnego buntu, często badał granice konwencji. Jego „poetyckie” podejście do miłości wskazuje na perspektywę, w której prawdziwa wartość nie leży w formalnych związkach, lecz w intensywności i głębi uczuć.
Z psychologicznego punktu widzenia, cytat ten odnosi się do trzech kluczowych aspektów:
- Monogamia jako wybór, nie ograniczenie: Wilde sugeruje, że związek z jedną osobą nie musi oznaczać ograniczenia zdolności do odczuwania miłości czy fascynacji innymi. To raczej świadomy wybór łączenia się z jedną osobą w formalnym związku, jednocześnie pozwalając sobie na swobodę emocjonalną i intelektualną, na podziwianie, inspirację, a nawet platoniczne miłości czy sentymentalne zaangażowania wobec wielu innych kobiet. To przenosi ciężar z jurydycznego aktu małżeństwa na wewnętrzny stan emocjonalny.
- Subtelność i złożoność uczuć: Ludzka psychika jest złożona. Jesteśmy zdolni do odczuwania wielu rodzajów miłości: romantycznej, platonicznej, przyjacielskiej, estetycznej. Cytat Wilde'a sugeruje, że można być głęboko oddanym jednej osobie w małżeństwie (co symbolizuje „ożenienie się z jedną”), a jednocześnie pielęgnować bogaty wewnętrzny świat, w którym „kocha się wiele kobiet” – być może w sensie podziwu, inspiracji, mentalnego romansu, czy po prostu głębokiego docenienia ich uroku, inteligencji czy towarzystwa. To jest miłość, która niekoniecznie musi być skonsumowana w fizyczny sposób, a jednak jest prawdziwa i wzbogacająca życie.
- Pragnienie wolności i transcendencji: Wilde, jako artysta, cenił wolność myśli i ducha. W jego ujęciu, „kochanie wielu kobiet” w umyśle czy sercu może być sposobem na ucieczkę od ograniczeń rzeczywistości, na eksplorowanie różnych aspektów ludzkiej natury, na rozwijanie własnej wrażliwości i empatii. Jest to pewien rodzaj poliamorii psychologicznej, gdzie bogactwo wewnętrznych relacji emocjonalnych jest cenione bardziej niż liczba oficjalnych związków. „Poetyczność” tego podejścia leży w jego subtelności, w transcendencji nad prostackim rozumieniem posiadania czy dominacji, ku głębszemu zrozumieniu miłości jako stanu istnienia, a nie jedynie aktu.
W istocie, Wilde proponuje perspektywę, w której prawdziwa wierność polega nie na ślepym odrzucaniu innych, lecz na świadomym wyborze jednej osoby jako partnera życiowego, jednocześnie pielęgnując bogactwo wewnętrznego świata i doceniając różnorodność kobiecej natury w jej wielu przejawach. To jest podejście, które ceni głębię psychologiczną nad formalną zewnętrznością, sugerując, że prawdziwa miłość może być zarówno skupiona, jak i ekspansywna.