Prawda jest córą czasu poczętą w przypadkowym i krótkotrwałym romansie ze zbiegiem okoliczności.
Prawda to subiektywny, chwilowy stan, wynikający z przypadku i okoliczności, nie absolutny byt.
Prawda jako efemeryczny rezultat zbieżności i przypadku
Cytat Sapkowskiego, że „Prawda jest córą czasu poczętą w przypadkowym i krótkotrwałym romansie ze zbiegiem okoliczności”, to trafne i głębokie stwierdzenie, które uderza w samo serce naszego pojmowania rzeczywistości i ludzkiego doświadczenia. Z psychologicznego punktu widzenia, ukazuje on prawdę nie jako statyczną, absolutną i uniwersalną bytowość, lecz jako zjawisko dynamiczne, kontekstualne i często ulotne.
Po pierwsze, stwierdzenie, że prawda jest „córa czasu”, podkreśla jej temporalny charakter. Prawda nie istnieje poza czasem, lecz jest wynikiem jego upływu i ewolucji. To, co uchodziło za prawdę w jednej epoce, może zostać obalone lub zmodyfikowane w innej. Psychologicznie oznacza to, że nasze przekonania i rozumienie świata są nieustannie kształtowane przez osobiste doświadczenia, rozwój poznawczy i społeczne zmiany. Rozwój psychologiczny jednostki wiąże się z ciągłą rewizją i reinterpretacją „prawd” na różnych etapach życia.
Po drugie, „poczęcie w przypadkowym i krótkotrwałym romansie ze zbiegiem okoliczności” to serce psychologicznej głębi tego cytatu. Sugeruje to, że prawda nie jest efektem celowego dążenia czy racjonalistycznego wnioskowania w czystej formie, lecz często rodzi się z nieprzewidywalnych splotów zdarzeń, interakcji i percepcji. To idealnie oddaje rolę przypadku i subiektywności w tworzeniu naszej wewnętrznej „rzeczywistości”. Nasze procesy poznawcze, takie jak tworzenie schematów poznawczych, atrybucje czy błędy poznawcze (np. błąd konfirmacji), często prowadzą do konstruowania prawd, które są silnie zakorzenione w naszych osobistych doświadczeniach i ograniczonych perspektywach. To, co dla jednej osoby jest absolutną prawdą, dla innej może być wynikiem zbiegu okoliczności, który ukształtował jej specyficzny tok myślenia.
Fakt, że romans jest „krótkotrwały”, sugeruje efemeryczność i nietrwałość wielu „prawd”. To, co wydaje się prawdziwe w danej chwili, może szybko stracić na znaczeniu lub zostać zastąpione przez nową „prawdę” w obliczu nowych informacji czy zmieniających się okoliczności. Z perspektywy psychologicznej, oznacza to, że nasze wewnętrzne modele świata są dynamiczne i adaptacyjne. Często bronimy naszych „prawd”, ale prawdziwy rozwój polega na zdolności do ich re-ewaluacji i, w razie potrzeby, porzucenia. Cytat sugeruje, że kurczowe trzymanie się raz uformowanych prawd, bez uznania ich przypadkowego i chwilowego charakteru, może prowadzić do sztywności poznawczej i niezdrowego dogmatyzmu.
Podsumowując, Sapkowski trafnie oddaje psychologiczną złożoność prawdy jako dynamicznej konstrukcji, która jest bardziej wynikiem zbieżności czynników temporalnych i przypadkowych niż statycznym odkryciem. Podkreśla to wartość elastyczności poznawczej i otwartości na reinterpretację własnych przekonań.