Radość można osiągnąć tylko wtedy, gdy się drugiemu sprawia radość.
Radość z dawania to psychologiczne sprzężenie zwrotne: mózg nagradza altruizm, łącząc osobiste spełnienie z uszczęśliwianiem innych.
Radość przez empatię i współtworzenie: Fenomen altruizmu w ujęciu psychologicznym
Cytat Karla Bartha "Radość można osiągnąć tylko wtedy, gdy się drugiemu sprawia radość", choć na pierwszy rzut oka zdaje się być prostą sentencją moralną, kryje w sobie głębokie psychologiczne i filozoficzne uwarunkowania ludzkiej natury. Jego sedno leży w koncepcji wzajemności, empatii i inherentnej potrzeby człowieka do bycia częścią większej całości.
Z perspektywy psychologii ewolucyjnej, altruizm, czyli zachowanie niosące korzyść innemu kosztem własnym, jest zjawiskiem pozornie paradoksalnym. Jednakże, jego istnienie jest szeroko udokumentowane i interpretowane jako mechanizm sprzyjający przetrwaniu gatunku. Wspieranie innych, zwłaszcza w grupie społecznej, zwiększa spójność i odporność tej grupy na zagrożenia. Indywidualne szczęście, rozumiane jako radość, w tym kontekście, jest nagrodą biologiczną za zachowania prospołeczne.
Na poziomie neurobiologicznym, akt dawania i pomagania aktywuje ośrodki nagrody w mózgu, uwalniając neuroprzekaźniki takie jak dopamina, oksytocyna i serotonina. To właśnie te chemiczne sygnały są odpowiedzialne za uczucie przyjemności i spełnienia po dokonaniu dobrego uczynku. Mówiąc krótko, mózg "nagradza" nas za bycie altruistami, co wzmacnia tendencję do powtarzania tego typu zachowań. To nie jest więc akt wyłącznie bezinteresowny; jest to proces, który przynosi korzyści zarówno obdarowywanemu, jak i obdarowującemu.
Z perspektywy psychologii humanistycznej, cytat Bartha rezonuje z koncepcjami samospełnienia i transcendencji. Abraham Maslow, w swojej hierarchii potrzeb, umieścił potrzebę samorealizacji na szczycie. Jednakże, wielu psychologów późniejszych, w tym on sam, zauważyło, że dla wielu osób pełne spełnienie następuje dopiero w momencie wyjścia poza własne ego i zaangażowania się w coś większego niż oni sami – często poprzez służenie innym. Radość z uszczęśliwiania innych nie jest więc jedynie pobocznym efektem, ale integralną częścią drogi do osobistego rozwoju i dobrostanu. Jest to dowód na to, że nasza tożsamość jest nierozerwalnie związana z relacjami i wpływem, jaki wywieramy na innych. Silne więzi społeczne i poczucie użyteczności są kluczowymi determinantami psychicznego zdrowia i szczęścia.