PositiveLife

Cytat Andrzeja Majewskiego – „W biznesie trudno utrzymać się na powierzchni. Nie dość, że woda mętna, to jeszcze rekiny.” – to głęboka metafora, która doskonale oddaje złożoność i presję środowiska biznesowego, analizowaną zarówno z perspektywy psychologii indywidualnej, jak i dynamiki społecznej.

Metafora „trudno utrzymać się na powierzchni” sygnalizuje fundamentalną ludzką potrzebę przetrwania i stabilności. W biznesie oznacza to nieustanną walkę o płynność finansową, konkurencyjność i utrzymanie pozycji. Psychologicznie, jest to odzwierciedlenie lęku przed porażką, utratą kontroli i poczucia bezpieczeństwa. Ludzie dążą do homeostazy, a środowisko biznesowe nieustannie tę homeostazę burzy, zmuszając do adaptacji i ciągłego wysiłku. Brak „powierzchni” oznacza utratę gruntu pod nogami, zanurzenie się w niepewności i kapitulację.

„Mętna woda” to symbol nieprzewidywalności, braku przejrzystości i zmienności. W psychologii tę mętność można interpretować jako:

• Niepewność poznawczą: Trudność w przewidywaniu rynkowych trendów, zachowań konsumentów czy posunięć konkurencji. Brak jasnych danych i informacji prowadzi do stresu decyzyjnego i paraliżu analitycznego.
• Zmienność środowiskową: Szybkie tempo zmian technologicznych, politycznych i społecznych, które wpływają na modele biznesowe i strategie. To wymaga od jednostki elastyczności poznawczej i ciągłego uczenia się.
• Brak etyki i transparentności: W niektórych środowiskach biznesowych „mętna woda” może symbolizować nieczyste zagrania, nieuczciwą konkurencję, manipulację informacjami czy brak jasnych zasad. To z kolei prowadzi do erozji zaufania, wzrostu cynizmu i obniżenia wiary w sprawiedliwość systemu.

„Rekiny” to najbardziej dramatyczny element cytatu, ucieleśniający bezpośrednie zagrożenia i drapieżniczą naturę konkurencyjności. Z psychologicznego punktu widzenia rekiny symbolizują:

• Rywalizację: Nieustanną walkę o zasoby – klientów, talenty, kapitał. W środowisku biznesowym dominuje teoria gier, gdzie każdy gracz dąży do maksymalizacji własnych korzyści, często kosztem innych.
• Inhibicję społeczną i strach przed drapieżnictwem: Lęk przed agresywnymi konkurentami, którzy mogą przejąć rynek, zniszczyć reputację, a nawet doprowadzić do upadłości. To wywołuje psychologiczny stan czujności i stresu, prowadzący do wypalenia.
• Przejęcie i dominację: Większych, silniejszych graczy rynkowych, którzy mają zasoby i potrafią konsolidować rynek. To budzi poczucie bezradności i utraty autonomii.

Całość cytatu jest metaforą walki o przetrwanie w nieliniowym systemie. Wymaga od jednostki nie tylko kompetencji merytorycznych, ale przede wszystkim odporności psychicznej, zdolności adaptacji, strategicznego myślenia i zarządzania stresem. Podkreśla ona wagę świadomości własnych ograniczeń i lęków, a także umiejętności radzenia sobie z zewnętrznym zagrożeniem i wewnętrzną niepewnością. Biznes staje się areną, gdzie jednostka musi nieustannie oceniać ryzyko, budować relacje (często ambiwalentne) i rozwijać strategie obronne, jednocześnie dążąc do wzrostu i innowacji. To nieustanne napięcie między dążeniem do sukcesu a zagrożeniem porażką stanowi sedno psychologicznej dynamiki opisywanej przez Majewskiego.