Władza to nie parasol, który stawia się w kącie, gdy deszcz przestał padać.
Władza jest integralną częścią osobowości dyktatora, nie chwilowym narzędziem; staje się bytem, obsesją, źródłem tożsamości i lęku przed jej utratą.
Cytat Salazara, „Władza to nie parasol, który stawia się w kącie, gdy deszcz przestał padać”, jest niezwykle sugestywny i niesie za sobą głębokie implikacje filozoficzno-psychologiczne, zwłaszcza w kontekście postaci, która go wypowiedziała. Antonio de Oliveira Salazar, jako dyktator Portugalii przez ponad 30 lat, doskonale rozumiał naturę i mechanizmy władzy. Jego słowa odzwierciedlają perspektywę kogoś, kto nie tylko sprawował władzę, ale wręcz ją uosabiał i żył nią, odmawiając jej tym samym charakteru narzędzia doraźnego czy chwilowej potrzeby.
Z psychologicznego punktu widzenia, cytat ten dotyka fundamentalnych aspektów ludzkiej psychiki w kontekście relacji z władzą. Po pierwsze, podkreśla on trwałość i immanencję władzy. Władza nie jest czymś, co można odłożyć na bok, gdy przestaje być potrzebna, niczym parasol po ustaniu deszczu. Jest ona raczej stanem bycia, integralną częścią tożsamości jednostki, która ją dzierży, a także nierozerwalnym elementem struktury społecznej. Dla Salazara, władza była celem samym w sobie, a nie środkiem do osiągnięcia innych celów. To stanowi odzwierciedlenie pewnego rodzaju patologicznego przywiązania do kontroli i dominacji, co często obserwuje się w osobowościach autorytarnych.
Po drugie, cytat implikuje nieodwracalność i konsekwencje sprawowania władzy. Raz zdobytej władzy nie da się po prostu porzucić, nie ponosząc psychicznym i społecznym konsekwencji. Władza kształtuje jednostkę, zmienia jej postrzeganie świata, relacje z innymi i samopoczucie. Rezygnacja z niej bywa postrzegana jako utrata kontroli, statusu, a nawet sensu życia, co prowadzi do lęku przed jej utratą i obsesyjnego jej trzymania. W kontekście Salazara, była to lękowa obawa przed chaosem i destabilizacją, której jedyną odpowiedzią było jeszcze silniejsze trzymanie steru.
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Po trzecie, cytat ten rzuca światło na psychologiczne obciążenie władzy. Władza nie jest tylko przywilejem, ale także ciężarem odpowiedzialności, ciągłej czujności i konieczności podejmowania trudnych decyzji. Odłożenie „parasola” mogłoby oznaczać odsłonięcie się na „deszcz” krytyki, oporu czy chaosu, co dla osoby sprawującej władzę jest psychicznie nie do przyjęcia. To prowadzi do syndromu oblężonej twierdzy, gdzie władca czuje się zagrożony i musi nieustannie utwierdzać swoją pozycję.
Wreszcie, cytat ujawnia subiektywny charakter postrzegania władzy. Dla Salazara, władza była czymś więcej niż tylko funkcją; była bytem. Ta personifikacja władzy świadczy o jej głębokim zakorzenieniu w psychice jednostki, do tego stopnia, że staje się ona nierozerwalną częścią jej „ja”. Jest to psychologiczny mechanizm obronny, mający na celu uzasadnienie i utrzymanie kontroli, a także zabezpieczenie przed utratą tożsamości związanej z tą władzą. Krótko mówiąc, dla niektórych ludzi, władza staje się integralną częścią ich egzystencji, nie podlegającą łatwemu odłożeniu.