Filozofia nie mieści się w żadnej z grup nauk, bo - nie jest w ogóle nauką. Jest czymś mniej lub czymś więcej niż nauką.
Filozofia to nie nauka, ale poszerza lub pogłębia nasze zrozumienie sensu i wartości, wychodząc poza empiryczne granice nauki.
Głębokie Zrozumienie Relacji Filozofii do Nauki w Kontekście Psychologicznym
Cytat Władysława Tatarkiewicza, że filozofia „nie jest w ogóle nauką. Jest czymś mniej lub czymś więcej niż nauką”, otwiera fascynującą perspektywę na naturę ludzkiego poznania, doświadczenia i dążenia do sensu. Z psychologicznego punktu widzenia, jego słowa odzwierciedlają fundamentalną potrzebę ludzkiego umysłu do porządkowania świata, ale i do wykraczania poza ramy czysto empirycznego, mierzalnego doświadczenia.
Filozofia, w swojej esencji, często zajmuje się pytaniami, które nie poddają się weryfikacji naukowej w tradycyjnym sensie. Pytania o sens życia, naturę świadomości, moralność czy istnienie Boga – to obszary, gdzie nauka może dostarczać danych i teorii, ale nie może ich ostatecznie rozstrzygnąć. Tu właśnie filozofia jawi się jako „coś więcej”. Dostarcza ona ram interpretacyjnych, systemów wartości, sposobów myślenia o świecie i człowieku, które znacznie wykraczają poza metodologię naukową. Z perspektywy psychologii humanistycznej i egzystencjalnej, dążenie do takich odpowiedzi jest kluczowe dla zdrowia psychicznego i poczucia spełnienia. Ludzie potrzebują narracji, które nadają znaczenie ich istnieniu, a filozofia, w przeciwieństwie do nauki, oferuje szerokie spektrum takich narracji, często nieempirycznych, ale głęboko sensownych.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Prokrastynacja to nie lenistwo.
To wołanie Twojego lęku
Naucz się działać mimo wątpliwości, lęku i perfekcjonizmu
Z drugiej strony, Tatarkiewicz sugeruje, że filozofia może być „czymś mniej” niż nauka. W kontekście psychologicznym, odnosi się to do braku rygorystycznej metody empirycznej, falsyfikowalności i powtarzalności wyników, które są cechami charakterystycznymi dla nauk empirycznych, w tym psychologii naukowej. Podczas gdy psychologia, jako nauka, dąży do obiektywnego opisu i zrozumienia zachowań i procesów mentalnych poprzez badania, eksperymenty i analizy statystyczne, filozofia często opiera się na refleksji, analizie pojęciowej i argumentacji logicznej, bez bezpośredniego odwoływania się do danych empirycznych. Może to prowadzić do subiektywnych interpretacji, które, choć wartościowe, nie są weryfikowalne w taki sam sposób. Ta „mniej” naukowa natura nie umniejsza jednak jej wartości; podkreśla jedynie odmienną funkcję i cel.
Psychologicznie, cytat Tatarkiewicza przypomina nam o holistycznej naturze ludzkiego doświadczenia. Umysł ludzki nie zadowala się jedynie mechanicznym opisem świata; szuka również głębszego sensu, metafor i wartości. Filozofia, z jej nieograniczoną swobodą dociekania, staje się „przestrzenią” dla tych głębszych poszukiwań, uzupełniając, a czasem nawet inspirując naukę. Jest to swego rodzaju metapoziom poznania, gdzie zadaje się pytania o podstawy i granice samej nauki, a także o etyczne implikacje jej odkryć. To interakcja między tym, co mierzalne (nauka), a tym, co sensowne i transcendentne (filozofia), tworzy pełniejszy obraz ludzkiego funkcjonowania i dążenia do zrozumienia siebie i otaczającego świata.