Jeśli jesteś skuty lękiem, potrzebujesz być z tym lękiem przyjęty i zaakceptowany, potrzebujesz zrozumienia i przyzwolenia na to, że możesz się bać. Potrzebujesz czułości i delikatności - potrzebujesz dać je sobie i dostać je od innych.
Lęk wymaga akceptacji, walidacji emocji, czułości od siebie i innych, by znaleźć ukojenie i wzrost poprzez wewnętrzne i zewnętrzne wsparcie.
Zrozumienie Lęku i Akceptacji w Kontekście Filozofii Humanistycznej
Cytat Agnieszki Kozak wydobywa na światło dzienne fundamentalne prawdy o ludzkim doświadczeniu lęku, które odzwierciedlają głębokie nurty psychologii humanistycznej, egzystencjalnej, a także elementy teorii więzi. Kluczowe słowo „skuty” lękiem natychmiast przywołuje obraz uwięzienia, paraliżu – stan, w którym autonomia i wolność działania są poważnie ograniczone. To filozoficzne spojrzenie na lęk jako doświadczenie, które
odejmuje podmiotowości
, jest spójne z myślą Soren Kierkegaarda, który postrzegał lęk nie tylko jako emocję, ale jako fundamentalny aspekt egzystencji, związany z wolnością wyboru i perspektywą nicości.
Konieczność bycia „przyjętym i zaakceptowanym” w obliczu lęku odnosi się do koncepcji bezwarunkowej akceptacji Carla Rogersa, jednego z ojców psychologii humanistycznej. Rogers twierdził, że terapeutyczna zmiana zachodzi, gdy jednostka doświadcza akceptacji, co pozwala jej na bezpieczne eksplorowanie swoich wewnętrznych przeżyć, w tym tych najbardziej bolesnych i wstydliwych, jak lęk. Ta akceptacja nie jest równoznaczna z pochwałą lęku, ale z uznaniem jego istnienia jako autentycznego elementu doświadczenia osoby w danym momencie.
Dalsze sformułowanie: „Potrzebujesz zrozumienia i przyzwolenia na to, że możesz się bać”, podkreśla znaczenie emocjonalnej walidacji. W społeczeństwie często panuje presja, by „nie bać się”, by być silnym, co prowadzi do tłumienia i negowania lęku. Cytat ten jest sprzeciwem wobec tej normy, oferując pozwolenie na bycie ludzkim, na doświadczanie pełnej gamy emocji, w tym tych nieprzyjemnych. To przyzwolenie jest aktem samopoznania i samoprzejmującego współczucia, a także podstawą empatii ze strony innych.
Apel o „czułość i delikatność” wzmacnia tę tezę, odwołując się do podstawowych potrzeb ludzkiej intymności i bezpieczeństwa, które są kluczowe w teorii więzi Johna Bowlby'ego. Lęk często sygnalizuje zagrożenie, a w takiej sytuacji instynktownie poszukujemy ukojenia i ochrony. Cytat podkreśla, że ta potrzeba dotyczy zarówno relacji z innymi, jak i relacji z samym sobą. „Potrzebujesz dać je sobie i dostać je od innych” – ta zdanie jest potężnym wezwaniem do samowspółczucia (self-compassion), koncepcji popularyzowanej przez Kristin Neff. W chwilach lęku, zamiast samokrytyki, potrzebujemy tej samej życzliwości i zrozumienia, którą oferowalibyśmy przyjacielowi w potrzebie. To jest akt uzdrowienia, który pozwala na przyjęcie własnej wrażliwości i otwiera drogę do przezwyciężenia lęku, nie poprzez jego wyparcie, ale poprzez integrację i zrozumienie. W gruncie rzeczy, cytat ten jest manifestem przeciwko stygmatyzacji lęku i silnym przypomnieniem o fundamentalnej ludzkiej potrzebie współczucia i akceptacji, które są katalizatorem wzrostu i uzdrowienia.