Uzależnienie jest zadaniem sobie bólu w innym miejscu, żeby w tamtym przestało boleć. To jak, kiedy boli ząb, wbić sobie igłę w piętę. Ból pięty na chwilę pozwoli zapomnieć o zębie.
Uzależnienie to ucieczka od głębokiego bólu psychicznego poprzez poszukiwanie chwilowej ulgi w destrukcyjnych zachowaniach.
Głębokie Zrozumienie Mechanizmu Uzależnienia na Przykładzie Cytatu Roberta Rutkowskiego
Cytat Roberta Rutkowskiego, że „Uzależnienie jest zadaniem sobie bólu w innym miejscu, żeby w tamtym przestało boleć. To jak, kiedy boli ząb, wbić sobie igłę w piętę. Ból pięty na chwilę pozwoli zapomnieć o zębie” jest trafioną metaforą, która w syntetyczny sposób oddaje mechanizm powstawania i podtrzymywania wielu uzależnień. Z psychologicznego punktu widzenia, odnosi się on do mechanizmów obronnych ego oraz dysfunkcyjnego radzenia sobie z trudnymi emocjami i doświadczeniami.
U podłoża uzależnienia leży często głęboki, nieuświadomiony lub niemożliwy do zaakceptowania ból psychiczny – może to być trauma, poczucie pustki, niska samoocena, lęk, depresja, czy trudności w relacjach. Ten „ból zęba” jest pierwotnym cierpieniem, które jednostka próbuje za wszelką cenę stłumić lub przed nim uciec. Niezdolność do konstruktywnego przetworzenia tego cierpienia prowadzi do poszukiwania zewnętrznych lub wewnętrznych sposobów na jego unikanie.
Akt „wbijania igły w piętę” symbolizuje tutaj działanie uzależniające – sięganie po substancję, kompulsywne zachowanie (hazard, pornografia, praca, jedzenie itp.), które generuje nowy, choć chwilowy, stan pobudzenia lub ulgi. Ten nowy bodziec, „ból pięty”, jest na tyle intensywny, że odwraca uwagę od pierwotnego, głębszego cierpienia. Działa jak
odwrócenie uwagi (dystrakcja)
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
, zajmując umysł i system nerwowy, pozwalając na chwilę zapomnieć o fundamentalnym problemie. Jest to mechanizm ucieczki – zamiast zmierzyć się z przyczyną bólu zęba, jednostka wybiera zastępcze doświadczenie, które pozornie przynosi ulgę.
Co więcej, to działanie często uruchamia system nagrody w mózgu, uwalniając dopaminę, co wzmacnia błędne koło. Chwilowa ulga i przyjemność są szybko zastępowane przez poczucie winy, wstydu, a często i nasilenie pierwotnego bólu, co z kolei prowokuje do ponownego sięgnięcia po „igłę”, aby uśmierzyć zarówno dawny, jak i nowo powstały dyskomfort. To właśnie ten cykl
krótkotrwałej ulgi i długotrwałego pogorszenia
jest esencją uzależnienia. Z filozoficznego punktu widzenia, cytat ukazuje dylemat ludzkiej kondycji – tendencję do unikania konfrontacji z trudnymi aspektami istnienia, wybierając *iluzoryczne uśmierzenie cierpienia*, które ostatecznie prowadzi do jego pogłębienia.