Są książki, które się czyta. Są książki, które się pochłania. Są książki, które pochłaniają czytającego.
Książki to różne poziomy relacji: od informacyjnej, przez emocjonalne zanurzenie, aż po transformującą absorpcję, która zmienia tożsamość czytelnika.
Cytat Marii Pruszkowskiej, choć na pozór prosty, kryje w sobie głęboką refleksję nad naturą relacji człowiek-książka, wykraczającą poza sam proces czytania. Z perspektywy psychologicznej, możemy interpretować te trzy kategorie książek jako trzy poziomy zaangażowania poznawczego, emocjonalnego i wręcz egzystencjalnego, jakie ludzki umysł potrafi nawiązać z tekstem.
Pierwsza kategoria – „Są książki, które się czyta” – odnosi się do najbardziej podstawowego poziomu interakcji. Jest to czytanie instrumentalne, często dla pozyskania informacji, dla rozrywki o charakterze powierzchownym, lub z poczucia obowiązku.
Psychologicznie, odpowiada to aktywowaniu powierzchniowych procesów poznawczych: dekonstrukcji tekstu, rozumienia dosłownego. Emocje, o ile w ogóle występują, są zazwyczaj efemeryczne i rzadko pozostawiają trwały ślad w psychice.
Druga kategoria – „Są książki, które się pochłania” – wskazuje na znacznie głębsze zaangażowanie. Akt „pochłaniania” sugeruje intensywność, utratę poczucia czasu, koncentrację i niemalże fizyczne wchłanianie treści.
Tu wchodzą w grę silniejsze procesy emocjonalne i empatyczne. Czytelnik zanurza się w świecie przedstawionym, identyfikuje się z bohaterami, przeżywa ich losy. Jest to forma ucieczki od rzeczywistości, ale także nauka poprzez doświadczenie pośrednie. Książka staje się lustrem, w którym odbijają się nasze własne pragnienia, lęki i nadzieje, a proces czytania staje się intensywnym dialogiem wewnętrznym.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Trzecia i najbardziej intrygująca kategoria – „Są książki, które pochłaniają czytającego” – to apogeum tej relacji, która staje się wręcz transformująca. W tym przypadku, to nie czytelnik panuje nad tekstem, lecz tekst „zawłaszcza” czytelnika, absorbując go na poziomie tożsamości.
H4 To nie tylko jednorazowe doświadczenie, ale proces, który zmienia perspektywę, wartości, a nawet poczucie „ja”.
Książka taka może być inspiracją do głębokiej introspekcji, redefinicji przekonań, a nawet zmiany kierunku życia. Psychologicznie rzecz biorąc, mamy tu do czynienia z rezonansem poznawczym i emocjonalnym na głębokim poziomie, który może prowadzić do konsolidacji pamięci długotrwałej i trwałego wpływu na schematy poznawcze. Tego typu książki stają się częścią naszej wewnętrznej narracji, kształtując naszą tożsamość i rozumienie świata. Pruszkowska genialnie oddaje tu subtelność wpływu, jaki literatura może wywrzeć na ludzkiego ducha, przekształcając akt czytania z biernego odbioru w aktywną, zmieniającą doświadczenie.