Dla większości ludzi problem miłości tkwi przede wszystkim w tym, żeby być kochanym, a nie w tym, żeby kochać, by umieć kochać.
Większość ludzi szuka miłości jako biernego bycia kochanym, odrzucając trud aktywnego kochania, co prowadzi do powierzchowności relacji.
Głębokie wyjaśnienie cytatu Ericha Fromma:
Cytat Ericha Fromma, „Dla większości ludzi problem miłości tkwi przede wszystkim w tym, żeby być kochanym, a nie w tym, żeby kochać, by umieć kochać”, stanowi głęboką diagnozę współczesnego podejścia do miłości, będąc jednocześnie krytyką powierzchowności i pasywności w relacjach międzyludzkich. Fromm, jako humanista i psychoanalityk, nie patrzył na miłość jako na jedynie ulotne uczucie, lecz jako na aktywną postawę, proces i sztukę, wymagającą wysiłku, zaangażowania i rozwoju osobistego.
Istota problemu, na który wskazuje Fromm, leży w błędnym rozumieniu miłości. Większość ludzi, jak sugeruje, postrzega miłość w kategoriach biernego odbioru, a nie aktywnego dawania. To ujęcie ma swoje korzenie w kilku psychologicznych i społecznych mechanizmach. Po pierwsze, kultura często promuje miłość jako bycie obiektem pożądania, status, który ma przynieść zadowolenie i poczucie własnej wartości. Media, literatura i filmy nierzadko przedstawiają miłość jako nagrodę za „bycie wystarczająco dobrym” lub „znalezienie odpowiedniej osoby”, zamiast jako owoc pracy nad sobą i nad relacją. To prowadzi do skupienia się na tym, jakie cechy powinno się mieć, aby być kochanym, zamiast na tym, jakie cechy rozwijać w sobie, aby umieć kochać.
Fromm sugeruje, że to pasywne podejście jest wynikiem głębszych lęków i niepewności. Ludzie obawiają się odrzucenia, samotności i braku akceptacji. Dlatego poszukują miłości jako potwierdzenia swojej wartości, sposobu na wypełnienie wewnętrznej pustki. Miłość staje się dla nich środkiem do celu – poczucia bezpieczeństwa i akceptacji – zamiast celem samym w sobie, którym jest dawanie, troska, odpowiedzialność, szacunek i zrozumienie.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Kluczowe w cytacie Fromma jest rozróżnienie między „byciem kochanym” a „umiejętnością kochania”. Umiejętność kochania wymaga aktywnego działania – zdolności do dawania siebie, empatii, cierpliwości, dyscypliny i koncentracji. Jest to proces samodoskonalenia, który Fromm porównuje do nauki każdej innej sztuki, np. medycyny, stolarstwa czy muzyki. Wymaga to nie tylko teoretycznej wiedzy, ale przede wszystkim praktyki i zaangażowania. Prawdziwa miłość, w ujęciu Fromma, to miłość do życia, do ludzi, do siebie, która przejawia się w aktywnym troszczeniu się o rozwój i dobro drugiego człowieka.
Brak tej umiejętności prowadzi do powierzchownych, często iluzorycznych relacji, w których ludzie czują się niezadowoleni, bo oczekują, że miłość „nagle przyjdzie” i rozwiąże ich problemy, zamiast zdawać sobie sprawę, że to oni sami muszą ją aktywnie tworzyć i pielęgnować. To podejście wyjaśnia również, dlaczego tak wiele relacji kończy się niepowodzeniem – gdy nacisk kładzie się na „bycie kochanym”, a nie na „kochanie”, ludzie stają się roszczeniowi, oczekujący, i niezdolni do prawdziwej, głębokiej intymności opartej na wzajemnym dawaniu.