Każda chwila jest naprawdę pierwszą chwilą całej reszty naszego życia. Upływająca chwila to jedyny czas, jaki mamy do dyspozycji, by żyć.
Każda chwila jest unikalnym początkiem, jedynym rzeczywistym czasem do życia i świadomego kształtowania naszej egzystencji.
Głęboka prawda o obecności i czasie
Cytat Jona Kabata-Zinna, „Każda chwila jest naprawdę pierwszą chwilą całej reszty naszego życia. Upływająca chwila to jedyny czas, jaki mamy do dyspozycji, by żyć”, stanowi kwintesencję filozofii uważności i ma głębokie implikacje psychologiczne. Odwraca on nasze konwencjonalne postrzeganie czasu jako liniowego ciągu zdarzeń, w którym przeszłość determinuje teraźniejszość, a przyszłość jest odległą obietnicą. Zamiast tego, Kabat-Zinn odmalowuje każdą chwilę jako autonomiczny początek, jako nową „pierwszą chwilę” – tabula rasa, na której możemy na nowo kształtować swoje doświadczenia i reakcje.
To stwierdzenie uderza w nasze tendencje do zakotwiczania się w przeszłości – ruminacji nad błędami, żalach czy dawnymi sukcesach – lub do projekcji w przyszłość, snucia planów, lęków i oczekiwań. Obydwie te strategie, choć w różny sposób, odciągają nas od jedynego realnego momentu, w którym możemy działać, odczuwać i tworzyć: chwili obecnej. Powtarzanie, że „upływająca chwila to jedyny czas, jaki mamy do dyspozycji, by żyć”, jest brutalnym, lecz wyzwalającym przypomnieniem o kruchej i efemerycznej naturze czasu. Nie posiadamy w pełni przeszłości ani przyszłości; jedyną domeną, nad którą mamy rzeczywistą kontrolę i w której nasze życie się rozgrywa, jest teraźniejszość. Ignorowanie tego faktu prowadzi do życia w stanie nieobecności, kiedy to nasze ciało fizycznie funkcjonuje, ale nasza świadomość jest rozproszona między iluzorycznymi konstrukcjami umysłu.
Z psychologicznego punktu widzenia, przyjęcie tej perspektywy ma fundamentalne znaczenie dla naszego dobrostanu. Pozwala to na uwolnienie się od ciężaru i obciążeń przeszłości (np. poczucia winy, wstydu, urazy), a jednocześnie zmniejsza poziom lęku i niepokoju związanego z przyszłością.
Umysł wolny od przeszłości i przyszłości
Praktykowanie „bycia w tej chwili” – kluczowy element filozofii Kabata-Zinna – rozwija elastyczność psychiczną, umiejętność adaptacji do zmieniających się okoliczności oraz wzmacnia nasze zdolności do podejmowania świadomych wyborów, zamiast reagowania automatycznego. Każda nowa chwila, traktowana jako nowy początek, oferuje potencjał do zmiany, uczenia się i wzrostu. Nie jesteśmy skazani na powtarzanie starych schematów; każda sekunda to szansa na inną ścieżkę, inne podejście, inną reakcję. Zatem, cytat ten jest nie tylko wezwaniem do uważności, ale również potężnym narzędziem do przekształcania naszego doświadczenia życiowego w stronę większej autentyczności, satysfakcji i wewnętrznego spokoju.