Bezsens: Sens wynalazkiem natury, bezsens odkryciem człowieka.
Sens to wrodzone dążenie do porządku, a bezsens to ludzkie odkrycie, wynikające z refleksji nad brakiem celu i porządku.
Głębsze spojrzenie na sens i bezsens – perspektywa psychologiczna
Cytat Władysława Grzeszczyka, „Bezsens: Sens wynalazkiem natury, bezsens odkryciem człowieka”, stanowi prowokacyjne i głęboko introspektywne stwierdzenie, dotykające fundamentalnych kwestii ludzkiej egzystencji i percepcji. Z perspektywy psychologii, można go interpretować na wielu płaszczyznach, ukazując złożoność ludzkiego umysłu i jego interakcję ze światem.
Kiedy Grzeszczyk mówi o „sensie wynalazku natury”, odwołuje się do intuicyjnego, biologicznie zakorzenionego dążenia do porządku, celu i znaczenia. Natura, z jej cyklami, prawami fizycznymi i ewolucyjnymi procesami, jest sama w sobie systemem dążącym do równowagi i przetrwania. W naszych mózgach, na poziomie pierwotnym, wytworzyły się mechanizmy poznawcze i emocjonalne, które naturalnie poszukują wzorców, przyczynowości i spójności. To właśnie ta wrodzona tendencja do nadawania znaczenia i tworzenia narracji sprawia, że świat postrzegamy jako uporządkowany, a nasze działania jako celowe. Z psychologicznego punktu widzenia, to poszukiwanie sensu jest kluczowe dla naszego dobrostanu – daje nam poczucie kontroli, przewidywalności i przynależności, redukując lęk i niepewność.
Natomiast stwierdzenie, że „bezsens jest odkryciem człowieka”, przenosi nas w sferę wyższych funkcji poznawczych i samoświadomości. Zwierzęta, działając instynktownie, nie doświadczają egzystencjalnego bezsensu. Człowiek, ze swoim zdolnością do abstrakcyjnego myślenia, refleksji nad własną śmiertelnością i umiejętnością kwestionowania zastanych prawd, jest jedynym gatunkiem, który jest w stanie dostrzec lub skonstruować bezsens. To odkrycie nie jest bierne – często towarzyszy mu poczucie alienacji, nihilizmu czy egzystencjalnej pustki. Bezsens rodzi się wówczas, gdy nasze wrodzone dążenie do sensu napotyka na brak spójnych odpowiedzi w obliczu wszechświata, ostatecznej nietrwałości życia czy okrucieństwa doświadczeń. Jest to świadome zerwanie z biologicznym imperatywem porządku, akt intelektualnej analizy, który często prowadzi do kryzysu znaczenia. Odkrycie bezsensu jest zatem nie tyle brakiem sensu samego w sobie, ile percepcją jego braku – jest konstruktem umysłowym, pozbawionym naturalnej spójności i celu, do których dążymy.
W kontekście psychologicznym, ten dualizm sensu i bezsensu jest kluczowy dla zrozumienia ludzkiej kondycji. Walka ze świadomością bezsensu, poszukiwanie sensu osobistego, tworzenie wartości i celów, jest jednym z głównych zadań psychiki. Psychoterapia często koncentruje się na pomocy jednostce w odnajdywaniu lub konstruowaniu sensu w obliczu trudności, traum lub kryzysów egzystencjalnych. Można zatem powiedzieć, że natura dała nam narzędzie do odczuwania sensu, ale to my, ludzie, dzięki naszej wyższej świadomości i zdolności do refleksji, potrafimy zarówno czerpać z niego radość, jak i doświadczać jego bolesnego braku.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!