Bogaty jest ten, kto dużo posiada; bogatszy, kto mało potrzebuje; najbogatszy, kto wiele daje.
Prawdziwe bogactwo ewoluuje od posiadania, przez redukcję potrzeb, po transformującą moc dawania, która buduje sens i szczęście.
Cytat Tersteegena, na pozór prosty, kryje w sobie głęboką psychologiczną ewolucję w pojmowaniu bogactwa i dostatku. Rozpoczyna się od najbardziej powierzchownej, empirycznej definicji: „Bogaty jest ten, kto dużo posiada”. To odzwierciedla powszechne, materialistyczne przekonanie, że wartość jednostki i jej szczęście są bezpośrednio proporcjonalne do zgromadzonych dóbr. Z perspektywy psychologii rozwojowej, jest to etap wczesny, gdzie zaspokojenie podstawowych potrzeb i gromadzenie zasobów (zarówno materialnych, jak i społecznych) jest kluczowe dla poczucia bezpieczeństwa i spełnienia. Jednakże, jak wiemy z licznym badań nad dobrostanem, sama akumulacja nie gwarantuje szczęścia ani poczucia sensu.
Kolejne stwierdzenie: „bogatszy, kto mało potrzebuje”, wprowadza radykalną zmianę paradygmatu. Przechodzimy z zewnątrz do wewnątrz. To odejście od eksterioralizacji wartości w kierunku afirmacji wewnętrznego stanu umysłu i samoograniczenia. Tutaj bogactwo jest definiowane nie przez to, co się ma, lecz przez to, czego się nie potrzebuje. Jest to świadome odrzucenie konsumpcjonizmu i pogoni za tym, co ulotne. Psychologicznie, jest to wyraz samokontroli, autonomii i dojrzałości emocjonalnej. Redukcja pragnień, praktykowana w wielu tradycjach duchowych i filozoficznych (np. stoicyzm, buddyzm), prowadzi do uwolnienia od cyklu niespełnionych oczekiwań i lęku przed utratą. Pojawienie się poczucia bogactwa wynika tu z wewnętrznej wolności od zewnętrznych dyktatów i przymusów.
H3>Punkt kulminacyjny, „najbogatszy, kto wiele daje”, jest ukoronowaniem tej ewolucji. To ostateczne przekroczenie egoistycznego paradygmatu i wkroczenie na ścieżkę altruizmu i transcendencji. Psychologia pozytywna wielokrotnie potwierdziła, że prawdziwe, trwałe poczucie szczęścia i sensu jest silnie związane z dawaniem, wspieraniem innych i przyczynianiem się do wspólnego dobra. Akt dawania aktywuje ośrodek nagrody w mózgu, zwiększa poczucie własnej wartości, buduje więzi społeczne i wzmacnia empatię. Jest to wyjście poza siebie, poza ograniczenia własnego „ja”, w kierunku głębszej łączności z ludzkością. To w dawaniu człowiek odnajduje nie tylko obfitość dla innych, ale również bogactwo w sobie, które jest niewyczerpane i które wzrasta wraz z każdym aktem szczodrości. To jest paradoks dający najgłębsze psychologiczne zaspokojenie: im więcej dajesz, tym bogaciej się czujesz, nie materialnie, lecz egzystencjalnie.