Człowiek chce panować nad światem, a często nie potrafi zapanować nad samym sobą.
Człowiek pragnie kontrolować świat, lecz często zaniedbuje kontrolę nad własnymi impulsami i emocjami, co prowadzi do wewnętrznej bezradności.
Dychotomia Kontroli: Człowiek między ambicją a samopoznaniem
Cytat Andrzeja Majewskiego uderza w samo sedno fundamentalnego konfliktu ludzkiej egzystencji, dylematu, który od wieków stanowił obiekt refleksji filozoficznej i psychologicznej. Odwołuje się do rozbieżności między zewnętrzną ambicją a wewnętrzną niezgodą, między imperatywem dominacji nad otoczeniem a często bolesną świadomością własnej bezradności wobec własnych popędów, emocji i myśli.
Filozoficznie, cytat ten wpisuje się w tradycję myśli stoickiej, która rozróżniała to, co jest w naszej mocy (nasze sądy, pragnienia, awersje, czyli nasza wola), od tego, co tej mocy podlega (ciało, posiadłości, reputacja, stanowiska). Epiktet, jeden z najważniejszych stoików, podkreślał, że nieszczęście człowieka bierze się z prób kontrolowania tego, co nie jest jego, i zaniedbywania tego, co jest absolutnie jego – czyli jego własnego wnętrza. Majewski w podobny sposób zwraca uwagę na pogoń za iluzoryczną kontrolą nad światem zewnętrznym, podczas gdy autentyczna władza – ta nad sobą – pozostaje niezdobyta.
Psychologicznie, cytat ten można interpretować na wielu poziomach. Po pierwsze, odnosi się do koncepcji ego: nasza potrzeba kontroli nad światem często wynika z potrzeby potwierdzenia własnej wartości, siły i znaczenia. Ta ekspansywna ambicja może być mechanizmem obronnym, maskującym wewnętrzne lęki, niepewności i poczucie braku kontroli nad własnym życiem emocjonalnym. Człowiek, który nie potrafi zapanować nad swoimi impulsami, gniewem, lękami czy uzależnieniami, może projektować tę potrzebę kontroli na otoczenie, z nadzieją, że porządek zewnętrzny przyniesie mu wewnętrzny spokój.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Po drugie, cytat wskazuje na problem auto-regulacji i introspekcji. Współczesny świat często kładzie nacisk na osiągnięcia zewnętrzne, sukcesy materialne i społeczne, pomijając trudną, ale kluczową pracę nad samopoznaniem i samokontrolą. Nieumiejętność zapanowania nad sobą to często deficyt w obszarach takich jak: zarządzanie emocjami, kontrola impulsów, wytrwałość w dążeniu do celów (pomimo wewnętrznych oporów) czy umiejętność radzenia sobie ze stresem. Brak tej wewnętrznej dyscypliny prowadzi do frustracji, poczucia niespełnienia i braku autentycznej wolności, nawet jeśli „na zewnątrz” człowiek odnosi sukcesy.
Krótko mówiąc, słowa Majewskiego przypominają o prymacie wewnętrznej pracy nad własnym istnieniem jako fundamentu prawdziwej władzy i dobrostanu. Bez tego, wszelkie próby dominacji nad światem skazane są na to, by stać się pustymi gestami.