Człowieka, któremu ludzie tym więcej skłonni są zapłacić, im lepiej ich oszukuje, nazywamy iluzjonistą albo politykiem.
Ludzie płacą za skuteczną iluzję, bo zaspokaja ona emocjonalne potrzeby, strach i nadzieję, zawieszając racjonalną ocenę.
Paradoks Oszustwa i Władzy w Psychice Społecznej
Cytat Andrzeja Majewskiego, dotykający paradoksalnego uznania dla oszustwa w pewnych kontekstach, stanowi głęboką refleksję nad naturą ludzkiej percepcji, mechanizmów społecznych i psychologią władzy. W swojej istocie, Majewski wskazuje na fundamentalne uproszczenie w wartościowaniu – zdaje się sugerować, że za efektywność (nawet jeśli opiera się na manipulacji) jesteśmy skłonni płacić, doceniać, a wręcz wynagradzać.
Z psychologicznego punktu widzenia, kluczowe dla zrozumienia tego zjawiska są czynniki takie jak:
1. Efekt potwierdzenia i mechanizmy obronne:
Ludzie często poszukują potwierdzenia dla swoich przekonań i pragnień. Iluzjonista oferuje tymczasową ucieczkę od rzeczywistości, wzbudzając podziw i zdumienie. Polityk, z kolei, obiecuje rozwiązania problemów, spełnienie aspiracji czy bezpieczeństwo. Gdy te narracje są wystarczająco przekonujące – nawet jeśli oparte na nieprawdzie – stają się dla jednostki atrakcyjne. Mechanizmy obronne, takie jak wyparcie czy racjonalizacja, mogą sprawiać, że wolimy wierzyć w iluzję, niż zmierzyć się z trudną prawdą. W kontekście politycznym, może to być wynik głębokiej potrzeby przynależności i bezpieczeństwa, gdzie polityk staje się uosobieniem nadziei na lepsze jutro, niezależnie od realności jego obietnic.
Nie musisz już wybuchać ani udawać, że nic Cię nie rusza.
Zrozum, co naprawdę stoi za gniewem, lękiem czy frustracją i naucz się nimi zarządzać, zamiast pozwalać, by rządziły Tobą.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Prokrastynacja to nie lenistwo.
To wołanie Twojego lęku
Naucz się działać mimo wątpliwości, lęku i perfekcjonizmu
2. Siła narracji i charyzmy:
Zarówno iluzjonista, jak i skuteczny polityk, są mistrzami narracji. Potrafią konstruować świat przedstawiony, który jest na tyle spójny i atrakcyjny, że odbiorcy są skłonni zawiesić niewiarę. Charyzma, umiejętność budowania zaufania i autorytetu (nawet opartego na fasadzie), odgrywają tu kluczową rolę. Ludzie, często podświadomie, pragną podążać za silnym liderem, który oferuje uproszczenie złożonej rzeczywistości i jasno wskazuje drogę.
3. Rola emocji w decyzyjności:
Decyzje, zarówno te oparte na rozrywce, jak i te polityczne, rzadko są czysto racjonalne. Emocje, takie jak nadzieja, strach, podziw, a nawet frustracja, są silnymi motywatorami. Oszustwo iluzjonisty wywołuje pozytywne, ekscytujące emocje, za które chętnie płacimy. Polityk, grając na emocjach mas, może skutecznie manipulować ich wyborami, obiecując uwolnienie od lęku lub realizację snów. Im bardziej intensywne i trafne są wywołane emocje, tym silniejsze przywiązanie do twórcy tych emocji.
4. Ambiwalencja moralna i granice etyki:
Cytat Majewskiego stawia pytanie o granice moralności i etyki w społecznym wartościowaniu. Czy oszustwo, jeśli przynosi pożądane efekty (rozrywka, poczucie bezpieczeństwa), może być akceptowalne, a nawet podziwiane? Sugeruje to istnienie pewnej pragnieniowej moralności, gdzie użyteczność i pociągające rezultaty przesłaniają proces etyczny. W tej ambicji moralnej, to, co jest postrzegane jako korzystne, staje się „dobre”, nawet jeśli jest oparte na manipulacji. W polityce jest to szczególnie niebezpieczne, gdyż prowadzi do legitymizowania działań, które w dłuższej perspektywie mogą szkodzić społeczeństwu, ale w krótkiej dostarczają doraźnych korzyści lub zadowolenia pewnej grupy.