Czytanie dobrych książek i niekorzystanie z podanych tam pomysłów to niemal strata czasu.
Czytanie bez stosowania to pasywna konsumpcja, marnująca potencjał wiedzy i hamująca rozwój osobisty. Wiedza wymaga działania.
Ewentualne stwierdzenie ojca Johna Sturma SJ, że "Czytanie dobrych książek i niekorzystanie z podanych tam pomysłów to niemal strata czasu" kryje w sobie głębokie psychologiczne i filozoficzne przesłanie dotyczące sensu uczenia się, osobistego rozwoju i aktywnej roli człowieka w kształtowaniu własnej rzeczywistości. Na poziomie psychologicznym, cytat ten podkreśla kluczową rolę działania i implementacji wiedzy w procesie nauczania i doskonalenia.
Przede wszystkim, możemy interpretować go przez pryzmat koncepcji aktywnego uczenia się (active learning). Samo zapoznanie się z treścią książki, bez procesowania jej, krytycznej analizy i próby przełożenia na konkretne doświadczenie, pozostaje na poziomie biernej konsumpcji. To, co o. Sturm nazywa „stratą czasu”, to w istocie brak konwersji informacji w wiedzę operacyjną. Psychologia poznawcza uczy nas, że pamięć długotrwała jest wzmacniana poprzez aktywne przetwarzanie informacji, elaborację i tworzenie połączeń z istniejącymi schematami poznawczymi. Samo czytanie, bez internalizacji i bez woli zastosowania, to proces powierzchowny, który nie prowadzi do trwałej zmiany w strukturach poznawczych ani w zachowaniu.
Po drugie, cytat dotyka sfery motywacji i celu czytania. Jeśli celem jest jedynie rozrywka czy pasywna erudycja, cytat może wydawać się zbyt surowy. Jednakże, jeśli zakładamy, że „dobre książki” to te, które niosą ze sobą wartościowe idee, narzędzia, perspektywy czy inspiracje do zmiany, wówczas brak ich zastosowania to faktycznie marnowanie potencjału. Jest to echo pragmatycznych podejść do wiedzy, gdzie wartość wiedzy mierzy się jej użytecznością i wpływem na poprawę jakości życia – czy to indywidualnego, czy społecznego.
Ponadto, cytat odnosi się do psychologii zmiany i samorozwoju. Książki często oferują modele myślenia, strategie rozwiązywania problemów, czy nowe spojrzenia na świat. Jeśli czytelnik nie podejmuje próby integracji tych nowych pomysłów z własnym światopoglądem, wartościami czy nawykami, proces rozwoju zostaje zahamowany. Jest to podobne do posiadania mapy, ale braku woli podjęcia podróży. Filozoficznie, jest to wyraz egzystencjalnej odpowiedzialności za własny rozwój i za aktywne kształtowanie swojego bytu, a nie tylko pasywne przyjmowanie bodźców zewnętrznych.
Wreszcie, o. Sturm podkreśla tutaj ideę praktyki i doświadczenia jako fundamentu prawdziwego zrozumienia. Samo poznanie idei to dopiero początek. Prawdziwe zrozumienie – to, co psychologia nazywa eksperymentalnym uczeniem się – następuje w wyniku interakcji z ideą, próby jej zastosowania, napotkania trudności i modyfikacji swojego podejścia. Bez tej praktycznej fazy, wiedza pozostaje abstrakcyjna i niezakotwiczona w rzeczywistości, a jej potencjał pozostaje niewykorzystany. Tak więc, cytat ten jest apelem o intencjonalność, aktywne zaangażowanie i pragmatyczne podejście do wiedzy, uznając ją za narzędzie do transformacji, a nie cel sam w sobie.