Dobroć jest czymś bardzo prostym: być zawsze do dyspozycji drugich, nigdy nie szukać samego siebie.
Dobroć to bezinteresowna obecność dla innych, rezygnacja z poszukiwania własnej korzyści, prowadząca do autentycznego spełnienia i relacji.
Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Dobrocią Dag Hammarskjölda
Cytat Dag Hammarskjölda, „Dobroć jest czymś bardzo prostym: być zawsze do dyspozycji drugich, nigdy nie szukać samego siebie”, kondensuje głęboką prawdę psychologiczną i etyczną na temat natury altruizmu i autentycznego spełnienia. Z psychologicznego punktu widzenia, prostota, o której mówi Hammarskjöld, wynika z eliminacji złożoności związanej z egocentryzmem i kalkulacją.
Kluczowe jest tu pojęcie „bycia do dyspozycji drugich”. Oznacza to gotowość do empatii, wsłuchania się w potrzeby drugiego człowieka bez narzucania własnych interpretacji czy oczekiwań. Jest to aktywna, responsywna postawa, która wymaga odłożenia na bok własnych aktualnych pragnień i skupienia uwagi na drugiej osobie. W języku psychologii ewolucyjnej, choć altruizm bywa interpretowany jako strategia nastawiona na wzajemność lub przetrwanie genów, tutaj Hammarskjöld przenosi nas na wyższy poziom – do czystej, bezinteresownej formy troski. Nie jest to transakcja, lecz proces bycia, forma istnienia, która manifestuje się w relacji z drugim.
Fraza „nigdy nie szukać samego siebie” jest natomiast zaproszeniem do głębokiej introspekcji i transformacji. Oznacza to rezygnację z narcyzmu, z potrzeby potwierdzenia własnej wartości poprzez działanie dla innych. W psychologii humanistycznej, szczególnie u Rogersa czy Maslowa, mówi się o samoaktualizacji, ale intencja Hammarskjölda idzie dalej: sugeruje on, że prawdziwa samoaktualizacja może nastąpić właśnie poprzez transcendencję ego. Kiedy przestajemy szukać gratyfikacji w pochwałach, uznaniu, czy nawet poczuciu własnej „dobroci”, stajemy się naprawdę wolni, a nasze działania dla innych są czyste i nieskażone ukrytymi motywami. Takie podejście prowadzi do autentycznego spokoju wewnętrznego i głębszego poczucia sensu, które nie jest zależne od zewnętrznych okoliczności czy opinii. To paradoksalnie, właśnie w dawaniu i zapomnieniu o sobie, odnajdujemy pełnię bytu i prawdziwe spełnienie psychologiczne. Jest to odejście od hedonizmu na rzecz eudaimonii – dobrostanu wynikającego z życia zgodnego z wartościami i cnotami.