Dobrze wiadomo, że bogactwo jest wielkim pocieszeniem.
Bogactwo oferuje ukojenie, redukując lęk egzystencjalny i niepewność, umożliwiając skupienie na wyższych celach życiowych.
Platon i Psychologia Komfortu: Bogactwo jako Ucieczka od Egzystencjalnego Niepokoju
Cytat Platona, „Dobrze wiadomo, że bogactwo jest wielkim pocieszeniem,” na pierwszy rzut oka wydaje się trywialny, wręcz cyniczny. Jednak z perspektywy filozoficzno-psychologicznej, zwłaszcza w kontekście platońskiego myślenia o naturze ludzkiej i dążeniu do ukojenia, otwiera on fascynujące możliwości interpretacji. Platon, jako filozof idealista, wierzył w świat Prawdziwych Idei i niedoskonałość świata zmysłowego. Stąd jego refleksja nad bogactwem nie jest jedynie materialistyczna, lecz zakorzeniona w głębszym rozumieniu ludzkiej kondycji i jej nieustannej walki z cierpieniem oraz niedoskonałością.
Z psychologicznego punktu widzenia, pocieszenie, o którym mówi Platon, wykracza poza zwykłą satysfakcję z posiadania. Bogactwo, w platońskiej optyce, może być postrzegane jako rodzaj bufetu zabezpieczającego przed egzystencjalnym niepokojem. Ludzkie życie jest pełne niepewności – choroby, starość, utrata bliskich, brak kontroli nad przyszłością. Bogactwo, choć nie leczy fundamentalnych bolączek istnienia, potrafi w znacznym stopniu zredukować lęk związany z podstawowymi potrzebami i zagrożeniami. Zapewnia dostęp do lepszej opieki zdrowotnej, bezpieczniejszego środowiska, edukacji, a także – co kluczowe – czasu wolnego od trosk materialnych, który teoretycznie można poświęcić na dążenie do poznania i cnoty. Platon, choć potępiał konsumpcjonizm, zdawał sobie sprawę, że umysł uwolniony od presji przetrwania jest bardziej zdolny do kontemplacji i samodoskonalenia.
Warto również zauważyć kontekst historyczny. W starożytnej Grecji, brak środków oznaczał często nędzę, choroby i krótkość życia. Bogactwo nie było synonimem luksusu, lecz często warunkiem godnego życia i możliwości rozwoju intelektualnego. Z tego punktu widzenia, pocieszenie płynące z bogactwa to nie hedonistyczna przyjemność, lecz ulga wynikająca z odsunięcia widma fundamentalnych zagrożeń. Platonowska wizja duszy, która dąży do uwolnienia się od kajdan ciała i zmysłów, paradoksalnie może czerpać korzyść z materialnego bezpieczeństwa, które pozwala skupić się na wyższych celach. Bogactwo staje się więc nie celem samym w sobie, lecz środkiem do osiągnięcia pewnego poziomu spokoju i kontroli, co z kolei sprzyja rozwojowi wewnętrznemu i filozoficznej refleksji.