Gdy tak patrzymy wstecz, zadziwia, jak bardzo zmieniła się ludzkość i jak niewiele człowiek.
Mimo ewolucji cywilizacji, ludzkie emocje, popędy i podstawowe dążenia pozostają niezmienne, ukazując paradoks postępu w obliczu stałości psychiki.
Cytat Andrzeja Majewskiego – „Gdy tak patrzymy wstecz, zadziwia, jak bardzo zmieniła się ludzkość i jak niewiele człowiek.” – jawi się jako głęboka refleksja nad kondycją ludzkiej egzystencji, ujmująca paradoks rozwoju cywilizacyjnego w kontraście do niezmienności fundamentalnych aspektów psychiki. Z perspektywy psychologicznej, jego znaczenie rezonuje na wielu płaszczyznach, dotykając zarówno ewolucji kulturowej, jak i głęboko zakorzenionych mechanizmów poznawczych i emocjonalnych.
„Zmieniła się ludzkość” odnosi się do ewolucji społecznej, technologicznej, kulturowej i organizacyjnej, którą możemy obserwować w historii. To świadectwo niesamowitej zdolności adaptacyjnej gatunku Homo Sapiens, jego kreatywności, budowania skomplikowanych struktur społecznych, systemów wartości, moralności i wiedzy. Psychologicznie, jest to wyraz naszej zbiorowej inteligencji, zdolności uczenia się i kumulowania doświadczeń, co pozwoliło nam na transformację środowiska i samego siebie jako zbiorowości. Mówi o zmienności norm społecznych, obyczajów, technologii, które determinują nasze zewnętrzne zachowania i interakcje. Nowe technologie, skomplikowane relacje społeczne, globalizacja – wszystko to tworzy iluzję fundamentalnej zmiany.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Natomiast stwierdzenie „jak niewiele człowiek” uderza w sedno niezmienności ludzkiej psychiki i podstawowych popędów. Mimo zmieniających się okoliczności, wciąż rządzą nami te same pierwotne emocje – miłość, strach, nienawiść, pożądanie, radość, smutek. Nadal borykamy się z poszukiwaniem sensu, z lękiem przed śmiercią, pragnieniem uznania, potrzebą bliskości i przynależności. Nasz mechanizm poznawczy, choć wyrafinowany, nadal opiera się na tych samych heurystykach, tendencjach do błędów poznawczych, obawach przed nieznanym. Freudowskie id, ego i superego, choć krytykowane, wciąż oferują model wyjaśniający ścieranie się pierwotnych popędów z wymogami społeczeństwa. Jungowska koncepcja archetypów również podkreśla istnienie wspólnych, niezmiennych wzorców myślenia i odczuwania, które są dziedziczone zbiorowo. Te fundamentalne mechanizmy psychiczne, zakorzenione w naszej biologii i ewolucyjnym dziedzictwie, pozostają w dużej mierze niezmienne, niezależnie od epoki czy rozwoju cywilizacji.
Kontekst tego cytatu skłania do refleksji nad tzw. paradoksem postępu: im bardziej zaawansowana technologicznie i społecznie staje się ludzkość, tym bardziej uwidaczniają się uniwersalne i często problematyczne aspekty ludzkiej natury. Mimo ogromnego rozwoju, konflikty międzyludzkie, dążenie do władzy, zazdrość, lęk przed innością – te same siły psychologiczne, które napędzały człowieka tysiące lat temu, nadal są obecne. Cytat Majewskiego jest przypomnieniem, że prawdziwy rozwój nie polega jedynie na zmianie zewnętrznych okoliczności, ale również na wewnętrznej pracy nad sobą, na zrozumieniu i akceptacji tych niezmiennych aspektów naszej psychiki. To zachęta do introspekcji i uświadomienia sobie, że pomimo imponującego postępu cywilizacyjnego, esencja człowieczeństwa pozostaje zaskakująco stała.