Jeśli sens życia staje się czymś wątpliwym, a stosunek człowieka do innych ludzi i do siebie samego nie zapewnia mu bezpieczeństwa, wtedy sława jest jednym ze środków uciszenia jego wątpliwości.
Gdy sens życia i relacje zawodzą, sława staje się ucieczką od egzystencjalnego lęku, maskując wewnętrzne wątpliwości zewnętrznym uznaniem.
Erich Fromm: Sława jako ucieczka przed egzystencjalnym niepokojem
Cytat Ericha Fromma, „Jeśli sens życia staje się czymś wątpliwym, a stosunek człowieka do innych ludzi i do siebie samego nie zapewnia mu bezpieczeństwa, wtedy sława jest jednym ze środków uciszenia jego wątpliwości”, oferuje głębokie spojrzenie na dynamiczne interakcje między społecznym ja, poszukiwaniem sensu i egzystencjalnymi lękami. Odzwierciedla on fundamentalny aspekt kondycji ludzkiej, w której poczucie celu i przynależności jest kluczowe dla psychicznego dobrostanu.
Z perspektywy psychologicznej, utrata sensu życia prowadzi do lęku egzystencjalnego. W obliczu uniwersalnych i nieuchronnych pytań o sens istnienia, jednostka często doświadcza wewnętrznej pustki i niepokoju. Brak poczucia bezpieczeństwa w relacjach międzyludzkich oraz wewnętrznej stabilności (stosunek do siebie samego) pogłębia ten stan. Fromm, jako neofreudysta i humanista, podkreślał znaczenie autentycznych relacji i samopoznania w procesie indywidualizacji i osiągania zdrowia psychicznego. Kiedy te fundamentalne filary są osłabione, człowiek szuka zewnętrznych mechanizmów kompensacyjnych.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Sława, w tym kontekście, nie jest dążeniem do uznania dla samej chwały, lecz staje się mechanizmem obronnym. Oferuje ona pozorne poczucie wartości i znaczenia w świecie, który wydaje się bezsensowny. Uznanie publiczne, uwaga i podziw tymczasowo wypełniają lukę egzystencjalną, dając złudzenie bycia istotnym i kochanym. Fromm sugeruje, że sława jest tu używana jako rodzaj „narkotyku”, który zagłusza wewnętrzne wątpliwości i lęki, jednak nie rozwiązuje podstawowych problemów. To ucieczka od wolności i autentycznego spełnienia, ponieważ prawdziwy sens i bezpieczeństwo powinny wynikać z introspekcji, wartości i głębokich relacji, a nie z zewnętrznego potwierdzenia.
Psychologicznie, sława może aktywować system nagrody w mózgu, dostarczając doraźnej gratyfikacji i wzmacniając pozytywny obraz siebie, nawet jeśli jest on oparty na kruchej podstawie. Jednakże, takie rozwiązanie jest często efemeryczne i może prowadzić do dalszego pogłębiania się problemów, gdy zewnętrzny blask zaczyna blaknąć, a jednostka ponownie staje w obliczu swoich nierozwiązanych lęków egzystencjalnych. Frommowski punkt widzenia jest tu ostrzeżeniem przed poszukiwaniem ulgi w pozornych rozwiązaniach, które ostatecznie oddalają nas od prawdziwego zrozumienia siebie i świata.