Jeżeli będziesz żył wedle swojej natury, nigdy nie będziesz biedny; jeżeli wedle ludzkich mniemań – nigdy nie będziesz bogaty.
Życie zgodnie z naturą (autentyczność) przynosi wewnętrzne bogactwo; podążanie za społecznymi oczekiwaniami prowadzi do wiecznej niezadowolenia i psychologicznej biedy.
Myśl Epikura, że „Jeżeli będziesz żył wedle swojej natury, nigdy nie będziesz biedny; jeżeli wedle ludzkich mniemań – nigdy nie będziesz bogaty”, stanowi głęboką refleksję nad istotą szczęścia i dobrobytu, penetrując zarówno aspekty filozoficzne, jak i psychologiczne kondycji ludzkiej. Jest to esencja epikureizmu, filozofii stawiającej sobie za cel osiągnięcie ataraksji – spokoju ducha i braku cierpienia – poprzez racjonalne zarządzanie pragnieniami.
Z psychologicznego punktu widzenia, „życie wedle swojej natury” odnosi się do autentyczności i zgodności z własnymi wewnętrznymi potrzebami oraz wartościami. Epikur argumentował, że naturalne pragnienia są proste i łatwe do zaspokojenia: jedzenie, picie, schronienie i przyjaźń. Zaspokojenie tych podstawowych potrzeb prowadzi do zadowolenia i poczucia pełni, co w efekcie sprawia, że człowiek nigdy nie czuje się „biedny” – ani materialnie, ani duchowo. To jest stan, w którym odczuwana jest obfitość, ponieważ posiadamy to, co naprawdę jest nam potrzebne, a nie to, co narzuca nam zewnętrzny świat.
Kontrastuje to z życiem „wedle ludzkich mniemań”, które Epikur postrzegał jako źródło niekończącego się cierpienia i niezadowolenia. „Ludzkie mniemania” to społeczne oczekiwania, dążenie do bogactwa, prestiżu, sławy czy luksusu, które są definiowane zewnętrznie i nie mają nic wspólnego z prawdziwymi, naturalnymi potrzebami. Psychologicznie, uleganie tym mniemaniom prowadzi do tzw. hedonistycznego bieżnika – ciągłego dążenia do coraz większych dóbr czy doświadczeń, gdzie po osiągnięciu jednego celu adaptujemy się do niego i natychmiast pragniemy czegoś więcej. Ten cykl nigdy się nie kończy, a człowiek, choćby posiadał wiele, zawsze czuje się „biedny”, ponieważ jego pragnienia są bezkresne i nigdy nie mogą zostać w pełni zaspokojone. Nigdy nie osiąga poczucia „bogactwa” wewnętrznego czy zewnętrznego, bo jego system odniesienia jest ruchomy i zawsze plasuje go poniżej pożądanego ideału.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Znaczenie Psychologiczne
Ta myśl Epikura jest fundamentalna dla współczesnej psychologii dobrostanu. Podkreśla wagę autonomii (działania zgodnie z własnymi wartościami), wewnętrznej lokacji kontroli (wiary w zdolność wpływania na własne życie) i opierania poczucia wartości na wewnętrznych źródłach. Być autentycznym, żyć w zgodzie ze sobą, redukować zewnętrzne oczekiwania – to są drogi do trwałego zadowolenia i poczucia „bogactwa” w sensie psychologicznym. Odrzucenie pogoni za tym, co społecznie narzucone, pozwala uwolnić się od presji i porównywania, co jest przyczyną wielu cierpień psychicznych, takich jak lęki czy depresje.
W praktyce psychologicznej, nauki Epikura zachęcają do minimalizmu intencjonalnego i skupienia na relacjach międzyludzkich (przyjaźń jako naturalna potrzeba), co jest zbieżne z badaniami nad czynnikami wpływającymi na rzeczywiste szczęście i spełnienie. Cytat ten jest przypomnieniem, że prawdziwe bogactwo leży w naszej zdolności do cieszenia się prostymi rzeczami i w spokoju ducha, który nie jest zależny od zewnętrznych, zmiennych okoliczności.