Każdy system społeczny musi uwzględnić ten fakt, że najważniejszą rzeczą na świecie są pieniądze.
Shaw podkreśla, że ignorowanie kluczowej roli pieniędzy w zapewnianiu bezpieczeństwa i wolności życiowej człowieka jest iluzją w budowaniu systemów społecznych.
Paradoksalne słowa George'a Bernarda Shawa, że „Każdy system społeczny musi uwzględnić ten fakt, że najważniejszą rzeczą na świecie są pieniądze”, to nie cyniczne stwierdzenie o materializmie, lecz głęboka, choć bolesna, refleksja nad mechanizmami ludzkiej psychiki i struktur społecznych.
Poziom indywidualny: Podstawowe potrzeby i dążenie do bezpieczeństwa
Z perspektywy psychologii, pieniądze – mimo iż same w sobie nie dają szczęścia – są kluczowym narzędziem do zaspokajania podstawowych potrzeb. Abrahama Maslowa hierarchia potrzeb ukazuje, że zanim człowiek zacznie dążyć do samorealizacji, musi mieć zapewnione bezpieczeństwo fizyczne (jedzenie, schronienie) oraz psychiczne (stabilność, przewidywalność). We współczesnym świecie, to właśnie pieniądze dają dostęp do tych zasobów. Brak środków finansowych rodzi lęk, stres, poczucie bezradności i utraty kontroli, co z kolei blokuje rozwój i realizację wyższych potrzeb. To, co Shaw nazywa „najważniejszą rzeczą”, to w istocie dostęp do samodzielności i autonomii. Pieniądze są nośnikiem wolności wyboru, możliwości realizacji marzeń i zabezpieczenia przyszłości, a ich niedobór może prowadzić do chronicznego cierpienia i psychicznego wyczerpania.
Poziom społeczny: Mechanizmy kontroli i motywacji
Na poziomie społecznym, słowa Shawa podkreślają, jak pieniądze stały się dominującym „językiem” wartości i wzajemnej wymiany. Systemy ekonomiczne, niezależnie od ideologii, opierają się na zasadzie, że zasoby są ograniczone, a konkurencja o nie – naturalna. Pieniądze stały się uniwersalnym miernikiem sukcesu, statusu i władzy. Kultury zachodnie, szczególnie silnie zakorzenione w etosie kapitalistycznym, promują dążenie do bogactwa jako synonimu osiągnięć. To, niestety, może prowadzić do przedmiotowego traktowania człowieka, gdzie jego wartość mierzy się przez pryzmat zdolności do akumulacji kapitału. Systemy społeczne, które ignorują fundamentalną rolę pieniędzy w życiu jednostek i zbiorowości, skazane są na niepowodzenie, ponieważ nie uwzględniają ludzkiej motywacji do zabezpieczenia bytu i dążenia do lepszego życia.
Shaw nie promuje chciwości, lecz stwierdza bolesny fakt: ignorowanie znaczenia pieniądza jako siły napędowej i narzędzia bezpieczeństwa w rzeczywistości bywa pustą ideologią, niezdolną do sprostania ludzkim potrzebom i pragnieniom.