Kiedy pesymista marudzi, optymista rozdmuchuje chmury.
Kiedy pesymista tkwi w problemie, optymista aktywnie szuka rozwiązania, przekształcając trudności w możliwości.
Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Postawą Wobec Trudności
Cytat Ewy Glińskiej, „Kiedy pesymista marudzi, optymista rozdmuchuje chmury”, kondensuje w sobie esencję dwóch fundamentalnych archetypów psychologicznych oraz ich odmiennego podejścia do rzeczywistości, zwłaszcza w obliczu przeciwności. To nie tylko obserwacja różnic w temperamentach, ale głęboka refleksja nad procesami poznawczymi, emocjonalnymi i behawioralnymi, które kształtują nasze doświadczenie świata.
Marudzenie pesymisty symbolizuje zakorzenienie w negatywnym schemacie poznawczym. Dla pesymisty, „chmury” – czyli problemy, wyzwania, niepowodzenia – są postrzegane jako trwałe, wszechobecne i nieuniknione. To podejście wiąże się z czarnowidztwem, gdzie koncentracja uwagi skierowana jest na braki, zagrożenia i potencjalne straty. Z psychologicznego punktu widzenia, pesymista często ulega pułapkom poznawczym, takim jak katastrofizowanie, generalizacja negatywna czy selektywne postrzeganie, co wzmacnia jego wewnętrzne przekonanie o beznadziejności. Marudzenie jest wówczas zewnętrzną manifestacją wewnętrznego dyskomfortu, bezsilności i rezygnacji. Jest to próba wyrażenia cierpienia, ale bez aktywnego dążenia do jego rozwiązania. Może także pełnić funkcję strategii obronnej, pozwalającej uniknąć ryzyka związanego z podjęciem działania i konfrontacją z potencjalnym niepowodzeniem.
Optymizm jako Akt Kreacji i Transformacji
W kontraście do pesymisty, optymista „rozdmuchuje chmury”. To metaforyczne działanie symbolizuje proaktywną postawę, w której trudności nie są postrzegane jako bariery nie do pokonania, lecz jako wyzwania, które można przekształcić lub zredukować. Optymizm, z psychologicznego punktu widzenia, nie jest naiwnym ignorowaniem problemów, lecz umiejętnością dostrzegania pozytywnych stron, możliwości rozwoju i potencjalnych rozwiązań, nawet w najtrudniejszych okolicznościach. Opiera się na silnej wierze w swoje własne sprawstwo i zdolność do wpływania na rzeczywistość.
„Rozdmuchiwanie chmur” to akt symbolicznej transformacji. Oznacza aktywne poszukiwanie perspektywy, która pozwala na dekonstrukcję problemu i odnalezienie światła – rozwiązania, nadziei, pozytywnego wyniku. Optymista wykorzystuje szereg adaptacyjnych strategii radzenia sobie, takich jak: redefinicja poznawcza (zmiana sposobu myślenia o problemie), planowanie, poszukiwanie wsparcia społecznego, a także samoregulacja emocjonalna, która pozwala na zarządzanie negatywnymi uczuciami. Ta zdolność do transformacji wynika z głębszego przekonania, że rzeczywistość nie jest stała i niezmienna, lecz podatna na interpretację i modyfikację przez naszą percepcję i działania.
W gruncie rzeczy, cytat Glińskiej dotyka epistemologicznych różnic w postrzeganiu świata. Dla pesymisty, świat jest źródłem cierpień, na które nie ma wpływu. Dla optymisty, świat jest dynamiczną przestrzenią, w której każde wyzwanie niesie ze sobą szansę na wzrost i pozytywną zmianę. Ta fundamentalna różnica w narracji wewnętrznej determinuje nasze nastawienie do życia, naszą odporność psychiczną (rezyliencję) i zdolność do autoregulacji. Ostatecznie, to nasza wewnętrzna postawa, a nie zewnętrzne okoliczności, decyduje o tym, czy poddamy się „chmurom”, czy też znajdziemy sposoby, by je rozproszyć i ujrzeć słońce.