Kochać można nawet rzeczy martwe. Nienawidzić tylko człowieka.
Miłość to projekcja znaczenia na wszystko; nienawiść to głęboka, interpersonalna reakcja na postrzegane zagrożenie ze strony drugiego człowieka.
Głębokie rozumienie ludzkich emocji w świetle cytatu Józefa Jotem.
Cytat Józefa Jotema
„Kochać można nawet rzeczy martwe. Nienawidzić tylko człowieka.”
odsłania głębokie prawdy o naturze ludzkich emocji, zwłaszcza miłości i nienawiści, oraz o tym, jak te uczucia są zakorzenione w naszej psychice i doświadczeniu. To stwierdzenie nie jest jedynie obserwacją, lecz prowokacją do refleksji nad tym, co czyni nas ludźmi, i jak nasze relacje z otoczeniem i innymi ludźmi kształtują nasz świat wewnętrzny.
Miłość jako uniwersalna projekcja:
Możliwość kochania „rzeczy martwych” wskazuje na fundamentalną zdolność ludzkiej psychiki do projekcji emocji i znaczenia poza obiekty żywe. Możemy miłością obdarzyć przedmiot, ideę, miejsce, a nawet wspomnienie. To nie tyle obiekt sam w sobie jest źródłem miłości, ile raczej nasze z nim skojarzenia, wspomnienia, wartości, które w nim odnajdujemy, czy też symbolika, jaką dla nas reprezentuje. Jest to proces, w którym nadajemy sens i wartość poza bezpośrednią interakcją z żywą istotą. Ta zdolność do „animowania” świata wewnętrznym uczuciem pozwala nam tworzyć więzi z dziełami sztuki, pamiątkami, krajobrazami – wszystkim, co wzbogaca nasze życie emocjonalnie. Miłość w tym kontekście staje się ekspansywną siłą, która poszukuje połączenia i wartości wszędzie, niezależnie od ożywienia obiektu.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Nienawiść jako reakcja interpersonalna:
Z drugiej strony, stwierdzenie, że „nienawidzić można tylko człowieka”, podkreśla specyficzną naturę nienawiści jako emocji interpersonalnej. Nienawiść jest złożonym uczuciem, często karmionym przez poczucie zagrożenia, zranienia, niesprawiedliwości, naruszenia godności lub silnej frustracji. Te czynniki niemal zawsze wiążą się z interakcją z innym człowiekiem – z jego działaniami, intencjami (postrzeganymi lub realnymi), słowami, a nawet samym istnieniem. Nienawidzenie rzeczy martwej, choć teoretycznie możliwe w sensie irracjonalnej złości, rzadko osiąga taką głębię i destrukcyjną moc, jak nienawiść do drugiego człowieka. W przypadku ludzi, nienawiść często wynika z poczucia, że druga osoba ma moc wpływania na nasze życie, nasze poczucie wartości, naszą autonomię. Istotne jest tu doświadczenie podmiotowości – zarówno własnej, jak i drugiego człowieka. Nienawiść do człowieka jest często wynikiem niezdolności do zrozumienia, akceptacji lub przebaczenia, a także odzwierciedleniem głębokiego konfliktu wartości, oczekiwań czy interesów. O ile do przedmiotu możemy być złośliwi, czy rozczarowani, o tyle poczucie prawdziwej, głębokiej nienawiści zwykle wymaga odniesienia do świadomej (lub postrzeganej jako świadomej) intencji, wolności i sprawczości innej osoby.
Cytat ten zmusza nas do refleksji, że miłość i nienawiść, choć obie potężne, mają różne źródła i kierunki. Miłość, jak rzeka, może płynąć szeroko, nawadniając wszystko na swojej drodze, podczas gdy nienawiść jest bardziej jak ognisty płomień, który potrzebuje paliwa w postaci ludzkiej interakcji, aby prawdziwie się rozpalić i utrzymywać.