Ludzie, którzy przyjmują swoją starość, nie robiąc z niej problemu, są młodsi od tych, którzy chcą za wszelką cenę zachować swoją młodość.
Akceptacja starości wyzwala energię i spokój, czyniąc psychicznie młodszym. Lęk przed nią paradoksalnie postarza, generując frustrację.
Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Cytatem Kępińskiego
Cytat Antoniego Kępińskiego – wybitnego polskiego psychiatry – dotyka fundamentalnych aspektów ludzkiego doświadczenia, zwłaszcza w kontekście starzenia się, akceptacji i autentyczności. Jest to głęboka obserwacja psychologiczna i filozoficzna, która wskazuje na paradoksalną naturę młodości i starości, a także na pułapki, w jakie wpadają osoby walczące z nieuchronnym upływem czasu.
Istota stwierdzenia Kępińskiego leży w pojęciu akceptacji. Osoby, które „przyjmują swoją starość, nie robiąc z niej problemu”, uwalniają się od wewnętrznego konfliktu i oporu. Ten rodzaj akceptacji nie oznacza rezygnacji, lecz pogodzenie się z naturalnym biegiem życia. W kontekście psychologicznym, brak oporu oznacza mniejsze zużycie energii psychicznej na walkę z czymś, czego nie można zmienić. To z kolei przekłada się na większą witalność i spokój ducha. Takie osoby, mimo obiektywnego wieku chronologicznego, cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym, są bardziej elastyczne poznawczo i emocjonalnie, co w praktyce sprawia, że psychologicznie „są młodsi”. Mają więcej energii na życie tu i teraz, na relacje, na pasje, zamiast na rozpamiętywanie utraconych lat czy gonitwę za nierealnym ideałem wiecznej młodości.
Z drugiej strony mamy osoby, które „chcą za wszelką cenę zachować swoją młodość”. Ta postawa charakteryzuje się często lękiem przed starością, śmiercią, utratą atrakcyjności i witalności. Psychologicznie, ta obsesyjna potrzeba utrzymania młodości może prowadzić do szeregu negatywnych konsekwencji: zabiegów kosmetycznych, które stają się przymusem, niezdrowej rywalizacji z młodszymi, a przede wszystkim do wewnętrznej udręki i frustracji. Ta walka z naturą jest z góry skazana na niepowodzenie i generuje chroniczny stres. Nawet jeśli fizycznie takie osoby wyglądają na młodsze od swoich rówieśników, psychicznie są obciążone i „starsze” – ich umysł jest zaprzątnięty obsesją, brakuje im wewnętrznej swobody i radości. Paradoksalnie, to właśnie ta próba zatrzymania młodości przyspiesza psychiczne starzenie się, pozbawiając ich autentycznej radości życia.
Kępiński subtelnie wskazuje na różnicę między wiekiem chronologicznym a wiekiem psychologicznym. Prawdziwa młodość, w jego rozumieniu, nie jest związana z datą urodzenia czy wyglądem, lecz z postawą wewnętrzną, z elastycznością umysłu, ciekawością świata i zdolnością do akceptacji. Jest to esencja mądrości życiowej, która pozwala na harmonijne przejście przez wszystkie etapy życia, bez zbędnego cierpienia.