Marzenia - to projekcja przyszłości. Marzyć więc możemy tylko na jawie, nigdy zaś we śnie.
Marzenia jawne to świadoma kreacja przyszłości; sny, choć głębokie, są nieświadomą obróbką, nie aktywną projekcją.
Filozoficzno-Psychologiczna Analiza Cytatu Stefana Packa
Cytat Stefana Packa: „Marzenia – to projekcja przyszłości. Marzyć więc możemy tylko na jawie, nigdy zaś we śnie.”, otwiera intrygującą dyskusję na temat natury marzeń i świadomości. Z perspektywy filozoficznej, Pacek zdaje się oddzielać świadome, intencjonalne kreowanie przyszłości od nieświadomego świata snu. Marzenie na jawie, w tym ujęciu, to nie tylko mgliste fantazje, ale aktywny proces umysłowy, w którym jednostka buduje mentalne reprezentacje pożądanych stanów rzeczy. Jest to forma planowania, celowej wizualizacji, która może prowadzić do konkretnych działań w rzeczywistości. To rodzaj symulacji przyszłości, testowania możliwości i scenariuszy, co jest kluczowe dla ludzkiej adaptacji i rozwoju.
Z psychologicznego punktu widzenia, rozróżnienie to jest głęboko osadzone w koncepcji ego i funkcji wykonawczych. Marzenie na jawie wymaga zaangażowania kory przedczołowej, odpowiedzialnej za planowanie, podejmowanie decyzji i przewidywanie konsekwencji. To proces regulowany, podlegający naszej woli, choćby i w niewielkim stopniu. Jest to forma myślenia przyszłościowego (prospective cognition), która pozwala nam wybiegać myślami poza tu i teraz, budować nadzieje i formułować cele. W psychologii pozytywnej, wizualizacja celów jest postrzegana jako potężne narzędzie motywacyjne, zwiększające szanse na ich osiągnięcie. To aktywna praca wyobraźni, która, choć może być subiektywna i idealistyczna, ma realny wpływ na nasze zachowanie i dążenia.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Dychotomia Snu i Jawy
W przeciwieństwie do tego, sen, rozumiany jako marzenie senne, jawi się jako przestrzeń dominacji nieświadomości, symboliki i często chaotycznych skojarzeń. Sny są często odbiciem naszych lęków, pragnień, nierozwiązanych konfliktów, ale rzadko bywają spójną, logiczną „projekcją przyszłości” w sensie celowego planowania. Z perspektywy psychoanalitycznej, sny są „królewską drogą do nieświadomości”, ale nie są aktywnie kształtowane przez naszą świadomą intencję. Mają one raczej funkcję przetwarzania informacji, emocji i konsolidacji pamięci, niż kreowania przyszłych wydarzeń. Wolność od logiki i racjonalności, charakterystyczna dla snów, sprawia, że nie mogą one służyć jako ramy dla świadomej budowy przyszłości.
Pacek podkreśla więc, że prawdziwa kreacja przyszłości, ta która prowadzi do jej realizacji, odbywa się w pełni świadomie, z zaangażowaniem naszej intencji i zdolności do abstrakcyjnego myślenia. Marzenie na jawie jest aktem samowiedzy i samoświadomości – to zrozumienie, czego chcemy i próba wyobrażenia sobie drogi do tego. To właśnie ta aktywna, skierowana na przyszłość funkcja odróżnia ją od pasywnych lub symbolicznych doświadczeń snu.