Miłość zaczyna się rozwijać dopiero wówczas, gdy kochamy tych, którzy nie mogą się nam na nic przydać.
Miłość Fromma zaczyna się poza egoizmem, gdy dajemy bez oczekiwania, ceniąc drugiego człowieka niezależnie od jego użyteczności.
Głębokie Zrozumienie Miłości Fromma: Od Użyteczności do Istotnego Bycia
Cytat Ericha Fromma, „Miłość zaczyna się rozwijać dopiero wówczas, gdy kochamy tych, którzy nie mogą się nam na nic przydać”, jest kwintesencją jego myśli o miłości jako aktywnej postawie, a nie pasywnym uczuciu. Fromm, psychoanalityk i filozof społeczny, rozróżnia miłość dojrzałą od infantylnej czy neurotycznej. Kontekst tego stwierdzenia leży w jego krytyce społeczeństwa kapitalistycznego, które promuje relacje oparte na wymianie, użyteczności i korzyściach.
Z psychologicznego punktu widzenia, miłość w rozumieniu Fromma rozpoczyna się tam, gdzie kończy się **narcystyczne skupienie na sobie**. Kiedy kochamy kogoś, kto jest dla nas „użyteczny” – kto podnosi nasze poczucie wartości, zapewnia status społeczny, daje poczucie bezpieczeństwa, lub zaspokaja nasze potrzeby materialne – ta relacja, choć często nazywana miłością, jest w istocie formą transakcji. Jest to miłość warunkowa, uzależniona od spełniania określonych funkcji przez drugą osobę. Jeśli ta osoba przestaje być „użyteczna”, miłość ta często zanika, co wskazuje na jej powierzchowny i egoistyczny charakter.
Prawdziwa miłość, według Fromma, wyłania się, gdy transcendujemy paradygmat użyteczności. Kochanie tych, którzy „nie mogą się nam na nic przydać”, oznacza zdolność do dawania bez oczekiwania rewanżu, bez kalkulacji zysków i strat. To akt dezinteresowny, który wymaga **dojrzałości psychologicznej**, empatii i zdolności do utożsamiania się z drugim człowiekiem, niezależnie od jego pozycji, zasobów czy zdolności do wzajemnego świadczenia usług. Jest to miłość oparta na dbaniu, odpowiedzialności, szacunku i poznaniu, wartościach, które Fromm uważał za fundament zdrowych relacji.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
W tej optyce, miłość nie jest jedynie uczuciem, lecz **aktywną postawą** angażującą całą naszą osobowość. Wymaga ona przezwyciężenia lęku przed bezbronnością, egoizmu i instrumentalnego traktowania innych. To właśnie w tej bezinteresowności, w zdolności do bezwarunkowego dawania, Fromm widział prawdziwy początek miłości, która jest zdolna do wzrostu i wzbogacania życia obu stron, niezależnie od ich „użyteczności” dla siebie nawzajem.
Co więcej, ten rodzaj miłości ma również wpływ na nasze poczucie tożsamości i sensu życia. Kiedy kochamy bezinteresownie, wychodzimy poza egoistyczne ramy i łączymy się z czymś większym niż my sami. To pozwala nam doświadczyć głębokiego poczucia przynależności i spełnienia, co jest kluczowe dla zdrowia psychicznego i dobrostanu.