Młodość jest wartością samą w sobie czyli niszczycielką wszelkich innych wartości, które nie są jej potrzebne, gdyż ona - samowystarczalna.
Młodość, samowystarczalna i egocentryczna, naturalnie ignoruje wartości zbędne dla jej intensywnego, autonomicznego przeżywania, kwestionując normy.
Młodość jako samowystarczalna destrukcja wartości – Gombrowiczowskie studium psychologiczne
Gombrowicz w swoim stwierdzeniu "Młodość jest wartością samą w sobie czyli niszczycielką wszelkich innych wartości, które nie są jej potrzebne, gdyż ona - samowystarczalna" dotyka fundamentalnych aspektów psychologii rozwoju i dynamiki kształtowania się tożsamości. Filozoficznie, autor zdaje się sugerować, że młodość nie jest jedynie etapem przejściowym, lecz autonomicznym bytem, o własnym, wewnętrznym centrum wartości. Jest to perspektywa, która sprzeciwia się tradycyjnym ujęciom młodości jako czasu przygotowania do dorosłego życia, uczenia się i formowania, akcentując jej absolutną teraźniejszość i intensywność.
Z psychologicznego punktu widzenia, cytat ten rzuca światło na naturalny egocentryzm i hedonizm charakteryzujący młode lata. Młody człowiek, często jeszcze nie w pełni ukształtowany społecznie, ekonomicznie i emocjonalnie, charakteryzuje się silnym poczuciem sprawczości i niezależności. Ta "samowystarczalność" nie oznacza jedynie zdolności do zaspokajania własnych potrzeb, ale przede wszystkim tendencję do subiektywnej oceny świata i relacji. Wartości, które w perspektywie dojrzałości są uznawane za uniwersalne (np. odpowiedzialność, długofalowe planowanie, poszanowanie tradycji), w młodzieńczym zapałem mogą być postrzegane jako ograniczające, zbędne, a nawet antytetyczne wobec swobody i spontaniczności.
Gombrowiczowska "niszczycielka wszelkich innych wartości" odnosi się zatem nie tyle do aktywnej, złośliwej destrukcji, co do naturalnego odrzucenia czy ignorowania ram normatywnych i oczekiwań społecznych, które wydają się zewnętrzne wobec autentycznego doświadczenia młodości. Młody człowiek często testuje granice, kwestionuje autorytety i szuka własnej ścieżki, co nieuchronnie prowadzi do kolizji z ugruntowanymi normami. Jest to swoisty psychologiczny imperatyw, który napędza proces indywiduacji i poszukiwania własnej, unikalnej tożsamości. W tym kontekście, "zniszczenie" to raczej proces "przepisania" czy "redefinicji" wartości, niż ich absolutne unicestwienie.
Cytat Gombrowicza celnie oddaje dynamikę młodego wieku, gdzie energia, intensywność przeżywania, poszukiwanie nowości i silna koncentracja na sobie stanowią dominujące siły napędowe. Jest to czas, w którym ugruntowane normy i oczekiwania społeczne są poddawane krytycznej rewizji lub po prostu odsuwane na bok, jako nieadekwatne do wewnętrznego rozmachu młodości.