Nie próbuj pomnożyć mienia, próbuj raczej umniejszyć swe żądze.
Platon uczy, że szczęście płynie z kontroli wewnętrznych pragnień, nie z gromadzenia dóbr materialnych, prowadząc do wewnętrznego spokoju.
Filozoficzno-Psychologiczna Analiza Sentencji Platona: „Nie próbuj pomnożyć mienia, próbuj raczej umniejszyć swe żądze.”
Ta sentencja Platona, choć krótka, zawiera w sobie fundamentalną prawdę psychologiczną i filozoficzną, która wykracza poza czysto materialistyczne rozumienie ludzkiej egzystencji. Platon, jako prekursor myśli psychologicznej, poprzez tę maksymę dotyka istoty ludzkiego szczęścia i dobrostanu, lokalizując je nie w akumulacji zewnętrznych dóbr, lecz w wewnętrznej pracy nad sobą.
Z punktu widzenia filozofii, Platon promuje ideę autarkii – samowystarczalności i niezależności od zewnętrznych okoliczności. Podkreśla, że prawdziwe zadowolenie nie jest wynikiem mnożenia tego, co posiadamy, lecz ograniczania pragnień, które nas trawią. Żądze, w platońskiej perspektywie, często prowadzą do niewoli – uzależnienia od niestabilnego świata materii i jego kaprysów. Próbując pomnożyć mienie, człowiek wpada w pułapkę nieskończonej pogoni, która nigdy nie przynosi pełni satysfakcji, ponieważ zawsze znajdzie się coś więcej do zdobycia, większy luksus, większy status. Jest to ilustracja hedonistycznego bieżnika – zjawiska, gdzie wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb szybko prowadzi do podniesienia oczekiwań, niwecząc poczucie pełnego szczęścia.
Psychologicznie, sentencja Platona precyzyjnie opisuje mechanizmy funkcjonowania ludzkiej motywacji i poczucia szczęścia. Kładzie nacisk na kontrolę impulsów i regulację emocjonalną. Umniejszenie żądz to proces aktywnej rezygnacji z natychmiastowej gratyfikacji na rzecz długoterminowego spokoju. Jest to akt świadomej ascezy, która nie oznacza wyrzeczenia się wszystkiego, ale raczej rozeznanie między prawdziwymi potrzebami a iluzorycznymi pragnieniami podsycamy przez ego i społeczne oczekiwania. Odwołuje się do koncepcji mindfulness – uważności i bycia w pełni obecnym, co pozwala na identyfikację i osłabienie wpływu niezamierzonych pragnień. Platon sugeruje, że to, co nazywamy szczęściem, nie wynika z posiadania, ale z stanu umysłu – harmonii i równowagi wewnętrznej. Koncentrując się na umniejszaniu żądz, a nie na ich zaspokajaniu, osiąga się wewnętrzną wolność, niezależność od zewnętrznych uwarunkowań, co jest kluczowe dla psychicznego dobrostanu i poczucia spełnienia. To jest prawdziwa psychologia pozytywna, oparta na wewnętrznej transformacji, a nie na zewnętrznej konsumpcji.