PositiveLife

Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Innowacją Rynkową

Cytat Jerzego Altkorna, że „Niekiedy firmy nie są jedynie napędzane przez rynek (przez to, czego klient chce), ale same stają się siłą napędową rynku (przez innowację)”, otwiera bogate pole do psychologiczno-filozoficznej analizy relacji między podmiotem (firmą) a zewnętrznym środowiskiem (rynkiem).

Na najbardziej podstawowym poziomie, cytat ten dotyka dynamicznej natury adaptacji i potencjału transformacyjnego, które są centralnymi punktami psychologii. Tradycyjne podejście zakłada, że organizmy (a firmę możemy tu rozumieć jako rodzaj superorganizmu) reagują na bodźce zewnętrzne – w tym przypadku, na potrzeby i pragnienia konsumentów, czyli „tego, czego klient chce”. Jest to paradygmat reaktywny, w którym sukces mierzy się zdolnością do zaspokajania istniejących popytów. Psychologicznie, można to porównać do behawioryzmu, gdzie zachowanie jest konsekwencją bodźców i wzmocnień zewnętrznych.

Jednak Altkorn wprowadza istotne rozróżnienie: firmy mogą również stawać się siłą napędową rynku. To zdanie wskazuje na proaktywność, na zdolność do tworzenia nowych wartości, które wcześniej nie istniały lub nie były uświadamiane. Tutaj psychologiczny wymiar staje się znacznie bogatszy. Mamy do czynienia z fenomenem, który w psychologii rozwojowej nazywamy kreacją lub samoaktualizacją. Firmy, które innowują, nie tylko zaspokajają potrzeby, ale je tworzą. One nie tyle reagują na środowisko, ile je kształtują. To jest odzwierciedleniem ludzkiego dążenia do wykraczania poza istniejące granice, do transcendencji.

Innowacja, w tym kontekście, nie jest jedynie procesem technologicznym; jest to raczej manifestacja ludzkiej kreatywności, wizji i odwagi. Psychologicznie, innowatorzy (bądź innowacyjne firmy jako ich zbiorowe odzwierciedlenie) charakteryzują się:

• Wewnętrzną motywacją: Potrzeba tworzenia, poszukiwania nowych rozwiązań, wykraczania poza status quo. To nie tylko chęć zysku, ale głębsze dążenie do wpływania na świat.
• Tolerancją na niejednoznaczność i ryzyko: Innowacja z natury jest niepewna. Wymaga odwagi, by podjąć się czegoś, co może się nie udać, co może spotkać się z oporem.
• Orientacją na przyszłość: Zdolność do przewidywania potrzeb, które jeszcze nie istnieją, lub do wyobrażania sobie produktów i usług, które zmienią sposób życia ludzi.
• Zdolnością do empatii i przewidywania pragnień: Nawet tworząc coś nowego, innowatorzy głęboko rozumieją ludzkie potrzeby, często latentne, niezwerbalizowane. Są w stanie połączyć kropki w nowy, sensowny sposób.

Filozoficznie, cytat ten porusza kwestie wolności woli i agencyjności. Czy jesteśmy jedynie produktem środowiska, czy też posiadamy zdolność do jego aktywnego kształtowania? Altkorn sugeruje, że firmy (a więc i ludzie, którzy je tworzą i prowadzą) posiadają tę drugą zdolność. To jest wyraz postrzegania człowieka nie tylko jako biernego odbiorcy, ale jako aktywnego twórcy rzeczywistości. Podkreśla to ideę, że rzeczywistość ekonomiczna i społeczna nie jest ustalona, ale jest konstruowana przez ludzkie działania i intencje.

Podsumowując, cytat Altkorna jest psychologiczno-filozoficznym hymnem na cześć ludzkiej inwencji i zdolności do transcendencji. Przypomina nam, że prawdziwa innowacja nie polega na doskonaleniu istniejącego, lecz na odważnym tworzeniu nowego, co jest fundamentalnym wyrazem ludzkiej psychiki i jej dążenia do rozwoju i wpływu na świat.