Niewiarygodne, ale jest osoba, która nie cieszyłaby się z ludzkiej nieśmiertelności. To grabarz.
Paradoks grabarza ukazuje, jak pragnienie nieśmiertelności koliduje ze statusem zawodu opartego na śmierci, zmuszając do refleksji nad relacją między życiem, śmiercią a egzystencją społeczną.
Paradoks ludzkiej śmiertelności i nieśmiertelności
Cytat Andrzeja Majewskiego, „Niewiarygodne, ale jest osoba, która nie cieszyłaby się z ludzkiej nieśmiertelności. To grabarz.”, trafia w sam sedno złożonej relacji między ludzką egzystencją, naszą percepcją życia i śmierci, a także rolą jaką odgrywamy w społeczeństwie. Z psychologicznego punktu widzenia, stanowi on genialne odwrócenie perspektywy, które obnaża nasze głęboko zakorzenione pragnienie nieśmiertelności, jednocześnie ukazując, jak fundamentalne dla naszego świata i niektórych profesji jest jej brak.
Zazwyczaj, w kulturach na całym świecie, nieśmiertelność jest przedstawiana jako ostateczne zwycięstwo nad śmiercią, jako spełnienie najgłębszych pragnień człowieka. Lęk przed śmiercią jest jednym z najbardziej pierwotnych i uniwersalnych lęków psychologicznych, kształtującym nasze zachowania, motywacje i kulturowe narracje. Wizja życia wiecznego często wiąże się z nadzieją na brak cierpienia, ukończenie wszystkich projektów, osiągnięcie pełni szczęścia. Zatem, ogłoszenie powszechnej nieśmiertelności powinno spotkać się z powszechną euforią.
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
I tu wkracza Andrzej Majewski ze swoim grabarzowym paradoksem. Grabarz, jako archetypiczna figura związana z aktem pochówku zmarłych, funkcjonuje w społeczeństwie niejako na granicy życia i śmierci. Jego egzystencja zawodowa jest nierozerwalnie związana z końcem życia innych. Psychologicznie rzecz biorąc, zawód grabarza nie tylko symbolizuje akceptację śmierci jako nieodłącznej części życia, ale wręcz opiera się na jej nieuchronności. Gdyby ludzkość stała się nieśmiertelna, zawód grabarza stałby się bezużyteczny. Co więcej, jego istnienie, sens jego pracy, a co za tym idzie, jego tożsamość zawodowa i społeczna, zostałaby unicestwiona.
Cytat ten zmusza nas do refleksji nad ego-centrycznymi aspektami naszego dążenia do dobra. Pragniemy nieśmiertelności dla siebie i naszych bliskich, często nie zastanawiając się nad szerszymi konsekwencjami takiego stanu rzeczy dla całej ludzkości, dla ekosystemów, dla struktury społeczeństwa, a w końcu, dla tych jednostek, których rola w obecnym systemie opiera się na naszej śmiertelności. Jest to przypomnienie, że czyjaś „utrata” może być czyimś „zyskiem” i odwrotnie, co odzwierciedla głęboką współzależność w systemach społecznych i psychologicznych.