Od tego, kto jest bogaty, lepszy ten, kto może zostać bogatym.
Wartość leży w potencjale i procesie rozwoju, nie w statycznym posiadaniu. Chodzi o dynamiczne stawanie się, nie o bycie.
Filozoficzno-Psychologiczne Wyjaśnienie Słów Peryklesa
Słowa Peryklesa, „Od tego, kto jest bogaty, lepszy ten, kto może zostać bogatym”, rezonują z głęboką mądrością psychologiczną i filozoficzną, wykraczającą poza proste odniesienie do zamożności materialnej. W istocie, cytat ten koncentruje się na dwóch odmiennych stanach bytowania: statycznym byciu a dynamicznym stawaniem się. Bogactwo w tym kontekście symbolizuje posiadanie – stan osiągnięty, ugruntowany, często postrzegany jako cel sam w sobie. Jednak Perykles kontruje tę perspektywę, podnosząc na piedestał kogoś, kto dopiero może zostać bogatym. To nie jest pochwała ubóstwa, lecz celebracja potencjału, dynamiki, rozwoju i wewnętrznej motywacji.
Psychologicznie, cytat wskazuje na prymat agencyjności i wzrostu nad statycznym komfortem. Osoba, która może zostać bogata, to ktoś, kto posiada:
- Wizję i ambicję: Nie jest zadowolona z obecnego status quo, lecz dąży do czegoś więcej.
- Odporność i Inicjatywę: Jest gotowa podjąć ryzyko, uczyć się na błędach i dążyć do celu, niezależnie od przeszkód.
- Zdolność do samodoskonalenia: Wie, że bogactwo (nie tylko finansowe) to proces, a nie punkt docelowy. Rozumie, że wartość leży w drodze i transformacji.
- Wewnętrzne locus kontroli: Wierzy, że ma wpływ na swój los i może aktywnie kształtować swoją przyszłość, zamiast biernie ją przyjmować.
Dla Peryklesa, prawdziwa „lepszość” nie leży w posiadanym kapitale, lecz w kapitale ludzkim – w zestawie cech psychologicznych, które umożliwiają ciągły rozwój i adaptację. Bogaty, który już jest bogaty, może ugrzęznąć w samozadowoleniu, braku motywacji, a nawet lęku przed utratą. Jego stan jest skończony. Natomiast ten, kto może zostać bogatym, jest uosobieniem nienasycenia w pozytywnym sensie, nieskończonego poszukiwania, uczenia się i adaptacji. Jest to zatem komentarz na temat wartości samego procesu dążenia, a nie tylko wyniku. Współcześnie, można to interpretować jako podkreślenie wartości mentalności wzrostu (growth mindset) nad mentalnością stałą (fixed mindset), gdzie nacisk kładzie się na uczenie się i potencjał, a nie na wrodzone zdolności czy posiadane zasoby.