Ordery ułatwiają odróżnianie polityków od kelnerów.
Ordery to symbole statusu. Upraszczają naszą percepcję, pomagając odróżniać role społeczne, by unikać pomyłek.
Symbolika statusu i rola percepcji społecznej
Cytat Ericha Mendego, choć pozornie humorystyczny, dotyka głębokich warstw psychologii społecznej i filozofii ludzkiej percepcji. Sformułowanie, że „ordery ułatwiają odróżnianie polityków od kelnerów”, odnosi się do fundamentalnej potrzeby człowieka do kategoryzacji i nadawania znaczenia otaczającej rzeczywistości. Ordery – wszelkie insygnia, odznaczenia, uniformy, a szerzej, wszelkie zewnętrzne symbole statusu – pełnią funkcję
semiotyczną: są znakami, które niosą ze sobą konkretne komunikaty o hierarchii, władzy, kompetencjach czy przynależności. Z perspektywy psychologicznej, mózg ludzki jest nieustannie zaangażowany w proces upraszczania złożonego świata. Tworzymy heurystyki, skróty myślowe i schematy poznawcze, które pozwalają nam szybko ocenić sytuację i podjąć decyzję.
W tym kontekście, ordery i ubiór są potężnymi wskaźnikami, które aktywują te schematy. Widząc osobę w stroju kelnera, nasze umysły automatycznie przypisują jej rolę usługową, oczekując określonych zachowań i kompetencji. Analogicznie, polityk – często kojarzony z abstrakcyjną władzą i decyzjami na wysokim szczeblu – poprzez ubranie (garnitur, często odznaczenia) oraz otoczenie (parlament, eventy) jest umieszczany w innej kategorii społecznej. Różnica ta staje się jeszcze bardziej jaskrawa w kontekście
teorii atrybucji, gdzie staramy się przypisać przyczyny zachowań ludziom lub sytuacjom. Gdy widzimy osobę z odznaczeniami, automatycznie przypisujemy jej cechy związane z prestiżem, osiągnięciami, a nawet odpowiedzialnością publiczną. Kelner zaś, pozbawiony takich zewnętrznych atrybutów, jest często postrzegany przede wszystkim przez pryzmat swojej funkcji usługowej. Cytat Mendego podkreśla również rolę kontekstu w naszym rozumieniu. W restauracji, kelner jest w swojej naturalnej roli. Jednak w innym otoczeniu, na przykład na gali, gdzie kelnerzy często obsługują, a politycy są wśród gości, „ordery” (jakkolwiek rozumiane – nie tylko fizyczne odznaczenia, ale też postawa, sposób mówienia, otoczenie) stają się jeszcze ważniejszymi rozróżnieniami. W głębszym sensie, cytat ten odzwierciedla ludzką potrzebę dążenia do klarowności i porządku w złożonym świecie. Nie chcemy mylić ról społecznych, ponieważ dezorientuje to nasze oczekiwania i strategie interakcji. Ordery są więc nie tylko symbolami statusu, ale przede wszystkim narzędziem ułatwiającym
nawigację społeczną i utrzymanie porządku symbolicznego.