Pieniądz jest wart tyle ile ręka, która go trzyma.
Wartość pieniądza tkwi w intencjach i działaniach człowieka, który go używa; jest on narzędziem, nie celem.
Cytat Rogera Etchegaray’a, „Pieniądz jest wart tyle ile ręka, która go trzyma”, to głęboka psychologiczna refleksja nad naturą wartości, ludzkiego sprawstwa i subiektywnego konstruowania sensu. Nie chodzi tu o nominalną cenę waluty, lecz o jej znaczenie symboliczne i psychologiczne, które nadaje jej człowiek. Pieniądz sam w sobie jest jedynie neutralnym narzędziem, pustym nośnikiem bez inherentnej wartości moralnej czy egzystencjalnej. Dopiero w interakcji z ludzką psychiką, intencją i działaniem nabiera on swojego prawdziwego „ciężaru”.
Z psychologicznego punktu widzenia, „ręka, która go trzyma” symbolizuje subiektywność wartości i projekcję psychologiczną. To my, jako jednostki, nadajemy pieniądzowi definicję, cel i moralny wymiar. Czy pieniądz zostanie użyty do budowy szpitala, czy do sfinansowania przestępstwa, zależy od psychiki osoby, jej wartości, motywacji, a nawet nieświadomych procesów. Ten cytat odwołuje się do koncepcji locus of control – czy uważamy, że siła sprawcza leży w zewnętrznych czynnikach (samym pieniądzu), czy też w naszej wewnętrznej zdolności do kształtowania rzeczywistości. Etchegaray silnie argumentuje za tym drugim.
Odnosząc się do teorii psychologicznych, możemy interpretować to przez pryzmat humanistycznej psychologii Abrahama Maslowa czy Carla Rogersa. Pieniądz, choć zaspokaja podstawowe potrzeby, nie gwarantuje spełnienia czy szczęścia. Jego wartość (a co za tym idzie, naszej egzystencji poprzez niego) jest determinowana przez to, jak służy on naszej samorealizacji, rozwojowi, a także dobru wspólnemu. Ręka, która trzyma pieniądz, a szerzej – umysł i serce, które kierują tą ręką – staje się metaforą dla naszej wolności wyboru, odpowiedzialności i zdolności do transcendencji.
W kontekście psychologii społecznej, cytat ten podkreśla również rolę wartości kolekctywnych i percepcji. Jak społeczeństwo definiuje bogactwo, jak ocenia jego zdobywanie i używanie, wpływa na znaczenie pieniądza dla jednostki. Ostatecznie jednak, nawet w ramach społecznych norm, indywidualna interpretacja i działanie pozostają kluczowe. To, czy pieniądz staje się narzędziem dominacji, czy też wyzwolenia, zależy od psychologicznego stanu i dojrzałości „ręki, która go trzyma”. Pamiętajmy, że posiadanie nie definiuje istnienia; to nasze intencje i czyny nadają sens temu, co materialne.