Płciowa cnota u mężczyzny uchodzi za większą hańbę niż niecnota u kobiety.
Cytat podkreśla asymetryczne standardy płciowe, gdzie męska powściągliwość bywa hańbą, a kobieca "niecnota" mniej potępiana, co ujawnia podwójne normy moralne.
Cytat Alfreda Aleksandra Konara, „Płciowa cnota u mężczyzny uchodzi za większą hańbę niż niecnota u kobiety”, jest prowokującym stwierdzeniem, które z perspektywy filozoficzno-psychologicznej odsłania wiele warstw społecznych oczekiwań, norm kulturowych oraz głęboko zakorzenionych wzorców myślenia o płciowości i moralności. Aby zrozumieć jego pełne znaczenie, musimy zanurzyć się w kontekst historyczny i psychologiczne mechanizmy, które go ukształtowały.
Zacznijmy od strony filozoficznej. Cytat ten uderza w samo sedno tradycyjnych konstrukcji męskości i kobiecości, które przez wieki były kształtowane przez religię, obyczajowość i strukturę społeczną. W wielu kulturach, zwłaszcza tych patriarchalnych, cnota kobieca była ściśle związana z czystością seksualną, wiernością i uległością. Djevicitas lub utrzymanie dziewictwa przed ślubem, a później wierność małżeńska, były postrzegane jako kluczowe wyznaczniki „dobrej” kobiety. „Niecnota” w tym kontekście – czyli każda forma odstępstwa od tych norm – była surowo potępiana, często prowadząc do ostracyzmu społecznego, a nawet kar fizycznych.
Z drugiej strony, męska płciowość była często definiowana przez siłę, dominację i aktywność seksualną. W kulturach tradycyjnych, męska aktywność seksualna poza związkiem małżeńskim, choć moralnie naganna w teorii, w praktyce często była akceptowana, a nawet gloryfikowana jako przejaw „męskości”. Cnota płciowa u mężczyzny – czyli powściągliwość, wierność lub nawet aseksualność – mogła być postrzegana jako słabość, brak męskości, a nawet zagrożenie dla męskiego statusu w hierarchii społecznej. Paradoksalnie, to, co u kobiety było cnotą, u mężczyzny mogło być jej przeciwieństwem. Cytat Konara podkreśla tę asymetryczność oczekiwań.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Z psychologicznego punktu widzenia, możemy interpretować to zjawisko przez pryzmat teorii ról płciowych i tożsamości. Mężczyźni są socjalizowani do przyjmowania określonych ról, które często obejmują cechy takie jak siła, asertywność i dominacja. Oczekiwania te są internalizowane i stają się częścią ich tożsamości. Odstępstwo od tych norm, na przykład poprzez przejawianie „cnoty płciowej” (w sensie powściągliwości), może prowadzić do wewnętrznego konfliktu, poczucia winy lub wstydu, a także do lęku przed byciem postrzeganym jako „nie dość męski” przez otoczenie. To poczucie wstydu i lęku przed społecznym potępieniem – „hańbą” – może być silniejsze niż moralne potępienie „niecnoty” u kobiety, ponieważ uderza w sam rdzeń męskiej tożsamości i statusu społecznego.
Dodatkowo, cytat ten rzuca światło na zjawisko podwójnych standardów moralnych. Społeczeństwo, choć często niejawnie, akceptuje i nawet nagradza zachowania u jednej płci (np. aktywność seksualną u mężczyzn), które są potępiane u drugiej (np. aktywność seksualną u kobiet). Konar wydaje się sugerować, że w niektórych kontekstach to potępienie „cnoty” męskiej może być nawet silniejsze niż potępienie „niecnoty” kobiecej, co jest odwróceniem tradycyjnych ról.
Podsumowując, cytat Konara jest głęboką refleksją nad społecznymi konstrukcjami płciowości, asymetrią oczekiwań moralnych i psychologicznym ciężarem, jaki te oczekiwania niosą. Ujawnia, jak normy kulturowe mogą kształtować nasze postrzeganie „cnoty” i „hańby” w sposób, który jest nie tylko niesprawiedliwy, ale i psychologicznie destrukcyjny dla jednostek – zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn, którzy nie wpisują się w sztywne ramy oczekiwań.