Polityka to umiejętność przepowiedzenia tego co wydarzy się jutro, za tydzień, w przyszłym miesiącu. Następnie możliwość wyjaśnienia dlaczego się tak nie stało.
Polityka ujawnia ludzką potrzebę przewidywania i radzenia sobie z porażką poprzez racjonalizację, chroniąc ego i wizerunek.
Filozoficzno-Psychologiczne Rozważania nad Cytatem Churchilla
Cytat Winstona Churchilla, że ”Polityka to umiejętność przepowiedzenia tego co wydarzy się jutro, za tydzień, w przyszłym miesiącu. Następnie możliwość wyjaśnienia dlaczego się tak nie stało”, jest więcej niż dowcipem; to głęboka obserwacja natury władzy, percepcji i adaptacji w ludzkiej psychice. Z perspektywy psychologicznej, oddaje on złożoną dynamikę ludzkiego umysłu w obliczu niepewności, konieczności projekcji oraz fundamentalną potrzebę utrzymania spójnego obrazu siebie i swojej kompetencji, nawet w obliczu błędów.
Po pierwsze, „umiejętność przepowiedzenia tego co wydarzy się jutro, za tydzień, w przyszłym miesiącu” odnosi się do naszej wrodzonej tendencji do poszukiwania porządku i przewidywalności. Ludzki umysł jest maszyną do tworzenia narracji i modeli świata, które mają na celu redukcję lęku przed nieznanym. Polityk, podobnie jak każdy człowiek w roli lidera, odczuwa presję, by przedstawiać wizję przyszłości – plany, prognozy, obietnice. Jest to forma kreowania poczucia kontroli, zarówno dla samego siebie, jak i dla tych, których się prowadzi. Z psychologicznego punktu widzenia, proces ten angażuje nasze zdolności poznawcze, takie jak myślenie strategiczne, analiza danych (nawet jeśli niekompletnych) i ekstrapolacja. Jest to również demonstracja naszej potrzeby sensu – poszukiwania przyczynowo-skutkowych zależności, nawet tam, gdzie ich nie ma lub są bardzo złożone.
Po drugie, „Następnie możliwość wyjaśnienia dlaczego się tak nie stało” ujawnia inną fundamentalną cechę ludzkiej psychiki: naszą zdolność do racjonalizacji i adaptacji narracji. Kiedy prognozy się nie spełniają – co w polityce, ze względu na jej chaotyczny i wielowymiarowy charakter, jest częste – pojawia się dysonans poznawczy. Nasi umysł usiłują zredukować ten dysonans. W polityce objawia się to poprzez tworzenie wyjaśnień, które usprawiedliwiają niepowodzenia, często poprzez obwinianie czynników zewnętrznych, nieprzewidzianych okoliczności, czy nawet celowe zniekształcanie faktów. Jest to mechanizm obronny, mający na celu ochronę ego polityka (jego poczucia własnej wartości i kompetencji) oraz utrzymanie zaufania wyborców. Psychologicznie, jest to gra między samooceną, publicznym wizerunkiem a percepcją rzeczywistości. Umiejętność „sprawnego” wyjaśniania niepowodzeń świadczy o elastyczności poznawczej i retorycznej, a także o psychologicznej odporności, pozwalającej na akceptację porażki lub przynajmniej jej zracjonalizowanie, by móc kontynuować działanie. W pewnym sensie, jest to również forma psychologicznej manipulacji – zarządzania percepcją zawodu, aby nie zrujnowała całego przedsięwzięcia lub kariery politycznej.
Cały cytat Churchilla podkreśla zatem dynamiczną interakcję między aspiracją do kontroli i przewidywalności (pierwsza część) a nieuchronnością niepewności i potrzebą radzenia sobie z nią (druga część). Jest to metafora ludzkiego dążenia do porządku w chaosie, a także psychologicznej zręczności, z jaką adaptujemy się do niepowodzeń i utrzymujemy spójny obraz rzeczywistości, nawet gdy ta rzeczywistość uparcie odmawia dostosowania się do naszych prognoz.