Rewolucja w literaturze XX wieku polega na tym, że coraz więcej ludzi książki pisze, ale coraz mniej je czyta.
W erze cyfrowej psychologiczna potrzeba ekspresji wzrosła. Wszyscy piszą, ale nadmiar treści i rozproszenie uwagi sprawiają, że mniej ludzi czyta dogłębnie.
Paradoks Cyfrowej Ery i Postmodernistycznej Wielości
Cytat Andrzeja Majewskiego, „Rewolucja w literaturze XX wieku polega na tym, że coraz więcej ludzi książki pisze, ale coraz mniej je czyta”, trafnie diagnozuje głębokie przemiany kulturowe i psychologiczne, które nastąpiły wraz z nadejściem ery cyfrowej i postmodernizmu. Z filozoficznego punktu widzenia, odzwierciedla on kryzys autorytetu i demokratyzację twórczości, gdzie tradycyjny autorytet wydawcy i krytyka ustępuje miejsca dostępności narzędzi do publikacji. Każdy, kto posiada komputer i dostęp do internetu, może stać się „autorem”, co jest manifestacją postmodernistycznego zakwestionowania hierarchii i unikalności aktu twórczego. Zniesienie barier formalnych, choć z pozoru wyzwalające, prowadzi do tzw. szumu informacyjnego i utraty wartości wyznacznika jakości.
Psychologicznie, cytat wskazuje na fundamentalną zmianę w dynamice uwagi i zaangażowania. W dobie nadmiaru treści, uwaga staje się towarem deficytowym. Zjawisko to, nazywane ekonomią uwagi, sprawia, że łatwiej jest tworzyć krótkotrwałe, powierzchowne treści niż angażować się w głęboką i czasochłonną lekturę. Pisarstwo staje się formą autoekspresji, a często także próbą zaistnienia w przestrzeni publicznej, napędzaną potrzebą uznania i samopotwierdzenia, którą psychologia nazywa potrzebą afiliacji lub dążeniem do podmiotowości. Akt pisania sam w sobie, niezależnie od odzewu, może być satysfakcjonujący, spełniając potrzebę ekspresji.
Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.
Czy wiesz, że relacje z matką są kanwą
dla wszystkich innych relacji, jakie nawiązujesz w życiu?
Poznaj mechanizmy, które kształtują Cię od dzieciństwa.
Odzyskaj władzę nad sobą i stwórz przestrzeń dla nowych relacji – z matką, córką, światem i samą sobą 🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Jednocześnie, spadająca liczba czytelników wynika z wielu czynników. Możemy tu mówić o przesyceniu bodźcami, gdy media społecznościowe, platformy streamingowe i gry komputerowe oferują natychmiastową gratyfikację i angażują w sposób bardziej dynamiczny. Lektura wymaga cierpliwości, skupienia i wyobraźni – cech, które współczesne środowisko cyfrowe często rozprasza i osłabia. Ponadto, w erze personalizacji treści, istnieje tendencja do poszukiwania informacji, które potwierdzają nasze własne przekonania (tzw. bańka informacyjna), a więc coraz rzadziej sięgamy po książki, które mogłyby nas wyrwać z tego komfortowego schematu. Cytat Majewskiego jest więc nie tylko obserwacją literacką, ale również głęboką refleksją nad kondycją ludzkiej uwagi, motywacji i miejsca kultury w szybko zmieniającym się świecie.
Implikacje dla Kultury i Rozwoju Indywidualnego
Konsekwencje tego zjawiska są dalekosiężne. Z jednej strony, mamy do czynienia z demokratyzacją głosu, gdzie każdy może wyrazić siebie. Z drugiej jednak, z utratą krytycznego myślenia i zdolności do głębokiej analizy tekstu, co zagraża rozwojowi empatii, zdolności do postrzegania skomplikowanych niuansów rzeczywistości i intelektualnego wzrostu, bowiem głęboka lektura to trening dla umysłu. Cytat Majewskiego powinien być sygnałem ostrzegawczym, skłaniającym do refleksji nad tym, jak kształtujemy nasze nawyki czytelnicze i jak te nawyki wpływają na jakość naszego życia intelektualnego i emocjonalnego.