Szczęście nie jest dziełem przypadku, ani darem bogów. Szczęście to coś, co każdy z nas musi wypracować dla siebie samego.
Szczęście to aktywny, świadomy wysiłek jednostki w samopoznaniu, rozwoju, budowaniu relacji i znajdowaniu sensu, nie zaś łut szczęścia czy zewnętrzny dar.
Głębokie Zrozumienie Szczęścia według Ericha Fromma
Cytat Ericha Fromma, „Szczęście nie jest dziełem przypadku, ani darem bogów. Szczęście to coś, co każdy z nas musi wypracować dla siebie samego”, stanowi fundamentalne odzwierciedlenie humanistycznej i egzystencjalnej myśli psychologicznej. Fromm, jako wybitny psychoanalityk i filozof społeczny, kładł nacisk na aktywną rolę jednostki w kształtowaniu własnego życia i doświadczeń.
Po pierwsze, stwierdzenie, że szczęście nie jest „dziełem przypadku”, zrywa z deterministycznym postrzeganiem ludzkiego losu. Fromm odrzuca pogląd, iż szczęście jest efektem ślepych sił losu, zbiegów okoliczności czy zewnętrznych wydarzeń, na które jednostka nie ma wpływu. W rozumieniu Fromma, takie postrzeganie prowadziłoby do bierności i poczucia bezradności, gdzie oczekujemy, że szczęście nas po prostu „spotka”. Jest to sprzeczne z jego koncepcją człowieka jako istoty zdolnej do samostanowienia i aktywnego działania.
Po drugie, odrzucenie koncepcji „daru bogów” to krytyka myślenia o szczęściu jako o czymś nadprzyrodzonym, transcendentnym, co zostaje nam dane z zewnątrz, przez jakąś wyższą siłę. W kontekście psychoanalitycznym można to interpretować jako odrzucenie postawy pasywnego oczekiwania na zbawienie, czy też na magiczne rozwiązanie naszych problemów. Fromm, podobnie jak inni psychoanalitycy, wierzył w potencjał samokształcenia i autorealizacji, a nie w zewnętrzne interwencje boskie.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Kluczowe jest sformułowanie: „Szczęście to coś, co każdy z nas musi wypracować dla siebie samego”. To zdanie podkreśla znaczenie agencyjności, odpowiedzialności i świadomego wysiłku. Fromm nie postrzega szczęścia jako łatwo dostępnego stanu, lecz jako proces, dynamiczny wynik aktywności, zaangażowania i wewnętrznej pracy. To nie jest produkt, który można nabyć, ani stan, do którego można passywnie dążyć. Jest to konsekwencja autentycznego życia, rozwijania własnego potencjału, budowania znaczących relacji, znajdowania sensu i pokonywania wewnętrznych konfliktów.
W kontekście psychologicznym, „wypracowywanie” szczęścia może oznaczać:
- Samopoznanie i rozwój osobisty: Zrozumienie swoich potrzeb, wartości, lęków i pragnień.
- Aktywność twórcza i produktywna: Angażowanie się w pracę, hobby czy relacje, które przynoszą poczucie spełnienia.
- Odwaga i niezależność: Podejmowanie trudnych decyzji, wyrażanie siebie i przeciwstawianie się konformizmowi.
- Budowanie autentycznych relacji: Opartych na miłości, szacunku i wzajemności.
- Znajdowanie sensu: Odkrywanie celu w życiu i angażowanie się w coś większego niż my sami.
Fromm w ten sposób odrzuca hedonistyczne czy konsumpcjonistyczne podejście do szczęścia, które często sprowadza je do chwilowych przyjemności czy zgromadzonych dóbr materialnych. Dla niego prawdziwe szczęście jest integralnie związane z dojrzewaniem psychologicznym, wolnością i samorealizacją, a te aspekty wymagają świadomej i ciągłej pracy nad sobą.