Śmiech jest bronią ofensywną, płacz - defensywną.
Śmiech to ofensywna dominacja, redukcja zagrożenia. Płacz to defensywna prośba o pomoc, wyrażenie bezradności.
Cytat Andrzeja Majewskiego, że „Śmiech jest bronią ofensywną, płacz - defensywną”, dotyka głębokich mechanizmów ludzkiej psychiki w kontekście interakcji społecznych i radzenia sobie z emocjami. Z perspektywy psychologicznej, śmiech, zwłaszcza ten w swojej „ofensywnej” odsłonie, można interpretować jako narzędzie do naruszenia status quo, destabilizacji sytuacji, a nawet dominacji. Często służy do rozładowania napięcia, ale może być także formą ironii, sarkazmu, a nawet drwiny. W ten sposób, śmiech pozwala nam zająć pozycję siły, pomniejszyć zagrożenie, zdeprecjonować przeciwnika lub sytuację, która nas przytłacza. Może to być mechanizm obronny, ale o charakterze aktywnym, nastawionym na zmianę lub kontrolę otoczenia zewnętrznego. Kiedy śmiejemy się „z czegoś” lub „z kogoś” w obliczu trudności, próbujemy zyskać psychologiczną przewagę, redukując wagę problemu do absurdu lub ośmieszając samego adwersarza. To forma asertywności, która może być mniej lub bardziej świadoma, ale zawsze ma na celu przesunięcie balansu sił na naszą korzyść.
Z drugiej strony, płacz jako „broń defensywna” odwołuje się do naszej bardziej wrażliwej, uległej strony. Jest to fundamentalna, instynktowna reakcja na ból, smutek, bezradność czy frustrację. Płacz sygnalizuje otoczeniu naszą bezbronność i potrzebę wsparcia. Nie jest on narzędziem do ataku czy dominacji, lecz raczej prośbą o pomoc, wycofaniem się z walki, symbolicznym poddaniem się lub akceptacją strat. Płacz może aktywować empatię u innych, co w konsekwencji prowadzi do otrzymania wsparcia, pocieszenia lub zaprzestania agresji ze strony otoczenia. W tym sensie, jest to mechanizm obronny, który pozwala nam uniknąć dalszego cierpienia, zyskać czas na regenerację lub mobilizację zasobów wewnętrznych i zewnętrznych. Obie te emocjonalne reakcje, choć diametralnie różne w ekspresji i funkcji, służą ostatecznie adaptacji jednostki do środowiska, choć jedna czyni to poprzez ekspansję i kontrolę, a druga – poprzez wycofanie i poszukiwanie wsparcia.